Door Jaap Niezen*
Schijnveiligheid gevaarlijker dan ieder virus
Deze blog schrijf ik om, waar mogelijk, een ander licht te schijnen op de waanzin rond desinfecteren. Er gebeuren dingen die echt niet door de beugel kunnen. Zo zie ik heel veel adviezen voorbijkomen die uiteindelijk voor schijnveiligheid zullen zorgen. Schijnveiligheid is in mijn ogen gevaarlijker dan welk virus dan ook. Ik hoop dan ook dat deze blog wat duidelijkheid schept.
Schijnveiligheid is denkbeeldige veiligheid. Je hebt het idee dat de schoonmaak of desinfectie goed is uitgevoerd. Ga je het echter rationeel bekijken, dan klopt dit niet: aan de voorwaarden van ‘schoon’ is niet voldaan. Een gevoel van schijnveiligheid is bijzonder kwalijk, want ongemerkt wordt de bron van ellende alsnog doorgegeven. Naast verkeerde schoonmaak, zijn ook foutief gebruik van handschoenen en desinfectiemiddelen voorbeelden van schijnveiligheid.
LEESTIP: Blog André de Reus: Gelegenheidsinformatie
Schoonmaken is altijd de basis
Omdat ik een vakidioot ben, volg ik al een tijdje de berichtgeving rond het coronavirus in relatie tot mijn vak. Wat mij vooral opvalt is dat in de meeste berichtgeving er niet over schoonmaken wordt gesproken. Het gaat met name over het gebrek aan desinfectiemiddelen, alsof desinfectiemiddelen het belangrijkst zijn. Zodra er sprake is van een corona-besmetting begint alles met schoonmaken. Schoonmaken is altijd de basis.
Ik leg de nadruk op altijd. Of je nu een toilet schoonmaakt of het werkblad in een grootkeuken; Schoonmaken ligt altijd aan de basis van wat er verder gaat gebeuren. Als er slecht wordt schoongemaakt, maar mensen hebben het idee dat het wel goed uit is gevoerd, dan bestaat er een gevoel van veiligheid. Dit gevoel is echter compleet onterecht. Schijnveiligheid dus.
Waarom is goed schoonmaken zo belangrijk?
Het kan niet goed genoeg benadrukt worden: een goede schoonmaak is de basis van het totale hygiëneplaatje. Het is de fundering. Als een flatgebouw een slechte fundering heeft zal het instorten. Zo ook bij de schoonmaak.
Door middel van schoonmaken wordt vervuiling weggehaald. Wat voor ons mensen vervuiling is, is voor micro-organismen een feestje. Als je de vervuiling wegneemt door goed schoon te maken, haal je de voedingsbodem van deze ziekmakende organismen weg. Daarnaast neem je ook een groot deel van de micro-organismen zelf weg. Maak je op de juiste manier schoon, bijvoorbeeld met professionele microvezeldoeken, dan verwijder je ongeveer 98% van de vervuiling en micro-organismen.
Ook zorgt vervuiling ervoor dat een desinfectans zijn werk niet goed kan doen. Een desinfectans is dan ook een slecht schoonmaakmiddel. Als je het wel als schoonmaakmiddel gaat gebruiken en daarbij ook nog denkt dat het gaat desinfecteren, dan kom je bedrogen uit. Tijdens het schoonmaken zal de desinfectans inactief worden door de vervuiling. Van desinfectie zal dus geen sprake meer zijn.
LEES OOK: Preventie coronavirus: eerst schoonmaken, dan pas desinfecteren
Desinfecteren en het coronavirus
De doelstelling van desinfecteren is het doden van micro-organismen. Om micro-organismen af te doden, moet je je exact houden aan de gebruiksaanwijzing. Heb je deze wel eens gelezen?
Een tijdje terug gaf ik een training bij een schoonmaakbedrijf die binnen een penitentiaire inrichting isolatiecellen schoonmaakt. De cellen zijn vaak onder gesmeerd met bloed en poep. Ze desinfecteren de cel nadat deze is schoongemaakt. Op mijn vraag wat ze willen doden, kreeg ik als antwoord: bacteriën en virussen. We hebben toen samen de gebruiksaanwijzing van het desinfectiemiddel dat zij gebruiken gelezen. Wat stond er op de fles? Dat het middel uitsluitend geschikt is ter bestrijding van bacteriën, gisten en schimmels. Virussen stonden er niet tussen.
Als je specifiek het coronavirus wil bestrijden, is het natuurlijk zaak te lezen of het middel dat je in handen hebt geschikt is voor het bestrijden ervan. Dat zijn ze bij lange na niet allemaal. Bij desinfectie met niet geschikte middelen, is opnieuw sprake van schijnveiligheid.
Meer weten over het coronavirus, de laatste ontwikkelingen en de gevolgen voor de schoonmaakbranche? In ons Dossier Coronavirus vind je alle berichten die Service Management heeft gepubliceerd omtrent het coronavirus
Desinfecteren tegen het coronavirus
Zo ga je aan de slag voor een succesvolle bestrijding van het coronavirus door middel van desinfectie:
- Check of het middel geschikt is voor het doden van het coronavirus
- Draag de juiste persoonlijk beschermingsmiddelen
- Maak het te desinfecteren oppervlak goed schoon
- Lees de gebruiksaanwijzing van het desinfectiemiddel
- Voer de desinfectie uit volgens gebruiksaanwijzing
- Maak het te desinfecteren oppervlak voldoende nat met de desinfectans zodat het oppervlak nat blijft gedurende de inwerktijd
- Desinfecteer het liefst met disposable doeken
- Doe de doeken in een, het liefst anders gekleurde, afvalzak
- Verwijder in de juiste volgorde de PBM’s
- Was of desinfecteer je handen
Middelen nooit mengen
Afgelopen weekend kreeg ik een berichtje via de site met de vraag; “Kan ik alcohol bij mijn desinfectiereiniger toevoegen? En is mijn toonbank dan corona-vrij?”
Ik heb werkelijk geen idee of de toonbank dan na afloop corona-vrij is. Wat ik wél weet, is dat je middelen nooit mag mengen. Mengen van schoonmaakmiddelen kan gevaarlijk zijn in verband met mogelijke gasvorming. Desinfectiemiddelen mag je ook nooit mengen, want dan verliezen ze hun werking.
LEES OOK: Vrouw overleden door schoonmaken met mengsel ammoniak en bleek
Handschoenen verkeerd dragen
Het dragen van handschoenen in de schoonmaak is in veel gevallen ter bescherming van de persoon die ze draagt. Echter, als handschoenen verkeerd worden gebruikt, is er sprake van schijnveiligheid.
Vooral nu, tijdens de coronacrisis, zie ik veel mensen te pas en te onpas handschoenen dragen. Van de week nog op tv: mensen geven elkaar een hand en even later zie je ze met een glas wijn in hun gehandschoende hand. Draag dan geen handschoenen! De kans is dan groot dat je je handen wast nadat je iemand een hand hebt gegeven of iets hebt aangeraakt.
Ook voor handen geldt: eerst schoonmaken
Hetzelfde geldt voor handhygiëne: ook hierbij kan sprake zijn van schijnveiligheid. Heb je vieze handen? Maak ze dan eerst goed schoon met water en zeep. Een handgel kan zijn desinfecterende werk niet doen op vervuilde handen. Daarbij sowieso een belangrijke kanttekening: check ook hier of de handgel wel geschikt is voor het bestrijden van virussen. Veel handgels zijn antibacterieel en doen dus niets met virussen. Ook handig om te weten: in het geval van het coronavirus, is een handgel überhaupt niet nodig. Je handen op een correcte manier wassen volstaat.
Jaap Niezen is SVS-docent en oprichter van de website www.schoonmaakgoeroe.nl. Over eventuele belangenconflicten zegt Niezen: “Uiteraard leef ik van de verkoop van artikelen in mijn webshop. Ik verkoop echter geen onzin en als iets niet nodig is, dan zal ik dat ook zeker vertellen. Misbruik maken van deze Corona-ellende is korte termijn denken, ik ga voor de lange termijn.”
