“Veel ondernemers hebben het zwaar nu hun bedrijvigheid deels of helemaal is stilgevallen. Het kabinet wil het mogelijk maken dat ze hun personeel kunnen doorbetalen tijdens deze periode, zodat werkeloosheid wordt voorkomen en mensen behouden blijven voor het bedrijf”, zegt minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hij publiceerde dinsdag de regeling NOW.
Doel maatregel: beschermen van banen en inkomens
Bedrijven die gedurende drie maanden ten minste 20 procent omzetverlies hebben, kunnen hiermee met terugwerkende kracht vanaf 1 maart een tegemoetkoming van maximaal 90 procent van de loonsom krijgen naar rato van de omzetdaling. Bij een omzetverlies van 100 procent is dat 90 procent, bij bijvoorbeeld 50 procent omzetverlies wordt dat dan 45 procent van de totale loonsom. Voorwaarde is dat werkgevers hun medewerkers hun reguliere salaris blijven doorbetalen en dat bedrijven tijdens de periode dat er subsidie wordt ontvangen geen aanvraag doen voor ontslag om bedrijfseconomische redenen. Koolmees: “Deze noodmaatregel is echt bedoeld om te zorgen dat mensen hun banen behouden.”
Bedrijven die gebruik maken van de NOW-regeling en toch personeel ontslaan, kunnen rekenen op een boete.
Het kabinet zet alles op alles om banen en inkomens te beschermen
Zorgen en onzekerheid
Koolmees: “Veel ondernemers gaan een zware periode door. De maatregelen om het coronavirus te bestrijden hebben grote impact op kleine en grote bedrijven. Het werk en daarmee de omzet vallen soms helemaal stil. Ik snap heel goed dat dit leidt tot zorgen en onzekerheid. Het kabinet wil alles op alles zetten om de werkgelegenheid te borgen en om de banen en inkomens van mensen te beschermen. Met de NOW ondersteunen we werkgevers die ook in deze moeilijke periode vasthouden aan hun werknemers, ook diegenen zonder vast contract.”
Noodmaatregel voor coronacrisis
Tijdens de persconferentie van dinsdag 31 maart benadrukt Koolmees dat het gaat om een noodmaatregel. “Het is een uitzonderlijk forse maatregel, maar hard nodig in deze uitzonderlijke tijden. De nood is hoog, daarom moest de regeling eenvoudig en snel zijn om heel snel heel veel bedrijven te helpen.” Er is dan ook geen sector-specifieke aanpak.
Een oproep van Koolmees aan werkgevers: “Het is een noodmaatregel voor crisistijden, dus gebruik hem ook zo. Spreek de regeling alleen als het echt nodig is. We doen echt een beroep op de morele verantwoordelijkheid van werkgevers en rekenen op de goede wil van iedereen.” Ook komt hij met een oproep aan de werknemers, die dankzij deze regeling hun baan en inkomen behouden: “Blijf zelf ook alles doorbetalen”. Van rekeningen tot aan de huishoudelijke hulp.
Hoe hoger het omzetverlies, hoe hoger de tegemoetkoming
In de regeling spelen twee variabelen een grote rol: de omzet en de loonsom. Koolmees: “Hoe hoger het omzetverlies, hoe hoger de tegemoetkoming in de loonsom voor de werkgever. Om de hoogte van het omzetverlies te bepalen, moeten werkgevers eerst hun totale omzet uit 2019 delen door vier. Zij vergelijken dat vervolgens met de verwachtte omzet voor maart-april-mei 2020. Maar soms is uitblijvende klandizie pas later terug te zien in de omzetdaling. Daarom kunnen werkgevers ook een periode aangeven voor de omzetvergelijking die één of twee maanden later start.”
Omzetdaling van het hele concern aangehouden
Als een bedrijf uit een aantal bedrijfsonderdelen (rechtspersonen) bestaat die samen een concern vormen, wordt de omzetdaling van het hele concern aangehouden. Anders kan de organisatie van het concern grote invloed hebben op de hoogte van de subsidie. Koolmees: “En het kabinet vindt het daarnaast aan een concern om verantwoordelijk met medewerkers om te gaan als over het geheel genomen geen sprake is van een forse omzetdaling.”
Daarmee bedoelt Koolmees dat werkgevers slim moeten omgaan met hun bezetting. Zitten de werknemers van het ene bedrijfsonderdeel noodgedwongen werkloos thuis? Kijk dan of ze kunnen worden ingezet in een ander bedrijfsonderdeel waar wél werk is. Als voorbeeld: kun je schoonmakers die normaal gesproken hotels of evenementen schoonmaken en nu zonder werk zitten, elders inzetten? Bijvoorbeeld in de zorg, waar het nu erg druk is.
Meer weten over het coronavirus, de laatste ontwikkelingen en de gevolgen voor de schoonmaakbranche? In ons Dossier Coronavirus vind je alle berichten die Service Management heeft gepubliceerd omtrent het coronavirus
Voor loonsom worden gegevens Belastingdienst gebruikt
Voor de loonsom worden gegevens uit de loonaangifte bij de Belastingdienst gebruikt. Deze neemt UWV automatisch over. UWV neemt hierbij als grondslag het zogenaamde socialeverzekeringsloon. Hier komt voor alle bedrijven dezelfde opslag van 30 procent bovenop voor werkgeverslasten zoals de opbouw van het vakantiegeld, pensioen en de werkgeverspremies. Er zit daarnaast een maximum aan het loon per werknemer van 9538,- euro per maand. Salaris boven dit bedrag wordt niet gecompenseerd. Ruim 98,5 procent van de werkenden valt onder dit maximum.
Loonsom subsidieperiode wordt vergeleken met januari
De loonsom in de subsidieperiode wordt vergeleken met de loonsom van januari zoals bekend bij de Belastingdienst. Als die ontbreekt, wordt de loonsom van november 2019 genomen. Om calculerend gedrag te voorkomen, worden wijzigingen in de loonaangifte van januari die na 15 maart zijn doorgegeven, voor deze regeling niet meegenomen. Vanwege het belang van de loonsom voor de subsidie is het belangrijk dat werkgevers tijdig loonaangifte blijven doen bij de Belastingdienst.
Ook salaris flexwerkers wordt gecompenseerd
Iedereen voor wie loonaangifte wordt gedaan en verzekerd is voor de WW, ZW of WIA, valt onder de loonsom waarvoor subsidie ontvangen kan worden. Ook het salaris van flexwerkers wordt gecompenseerd, er is geen onderscheid naar contractvorm. Het kabinet roept werkgevers samen met de werkgevers- en werknemersorganisaties op om, indien mogelijk, flexwerkers door te betalen. Als de loonsom krimpt omdat er minder mensen doorbetaald worden, daalt de tegemoetkoming mee.
Aanvragen, voorschot en uitbetalen
UWV streeft ernaar om de regeling vanaf 6 april uit te voeren, maar is nog bezig met de laatste testen voor de uitvoering van de regeling. Naar verwachting gaat het loket bij UWV 6 april open. De aanvraagperiode loopt tot en met 31 mei 2020. Werkgevers geven bij de aanvraag de verwachte omzetdaling op. Als UWV positief oordeelt, keert UWV een voorschot van 80% uit. Dat gebeurt in drie termijnen. Het eerste deel van het voorschot wordt uitgekeerd binnen twee tot vier weken na de indiening van de aanvraag, al verwacht UWV dat dit voor de meeste bedrijven sneller kan.
Een accountantsverklaring vereist
Binnen 24 weken na afloop van de periode waarover de NOW is toegekend, dient de werkgever vaststelling van de subsidie aan te vragen. In beginsel is hiervoor een accountantsverklaring vereist. Vervolgens zal UWV binnen 22 weken een eindafrekening doen. Die kan hoger of lager uitvallen dan bij de eerste opgave werd verwacht. Bedrijven met acute liquiditeitsproblemen kunnen worden geholpen met de andere maatregelen uit het noodpakket.
Ingestemd met extra uitgave tien miljard euro
Het kabinet neemt de uitzonderlijke stap tot loontegemoetkoming om snel grote aantallen bedrijven en hun medewerkers de crisis door te helpen. De Tweede Kamer heeft inmiddels ingestemd met de extra uitgave van tien miljard euro voor deze regeling. Koolmees: “En UWV zet zich tot het uiterste in om werkgevers snel te kunnen helpen. Maar de grote verschillen tussen bedrijven, de urgentie, de uitvoerbaarheid en het belang van het tegengaan van oneigenlijk gebruik maken dat er bij deze noodmaatregel weinig ruimte is voor bedrijfs- en sectorspecifieke verschillen. Sommige bedrijven zullen daarom minder goed of niet bereikt worden. Ook zullen sommige seizoensbedrijven een berekening op basis van een gemiddelde jaaromzet nadelig vinden.”
Uitzonderlijke tijden rechtvaardigen een uitzonderlijke aanpak
Monitoren wat de precieze werking is van maatregel
Het kabinet zal monitoren wat de precieze werking van de maatregel is en – indien nodig en mits uitvoerbaar – aanpassingen doorvoeren. Daarnaast is het, gezien de snelheid waarmee deze regeling is ontwikkeld én de verwachting tienduizenden bedrijven een aanvraag zullen indienen, onvermijdelijk dat UWV de komende tijd nog uitdagingen in de uitvoering het hoofd zal moeten bieden. Vandaar dat er de komende dagen, voordat het loket opent, nog druk wordt getest. Bijvoorbeeld: is de site stabiel genoeg? Koolmees: “Het kabinet heeft veel waardering voor het werk dat UWV in korte tijd verzet.”
Fred Paling, voorzitter Raad van Bestuur van UWV: “SZW en UWV hebben met man en macht gewerkt aan de vormgeving van deze regeling. Nu is het onze opgave om de regeling zo goed mogelijk uit te voeren, want ondernemers en werknemers rekenen op ons. Het is een verantwoordelijke opdracht die goed past bij onze maatschappelijke functie. We zetten alles op alles om de afhandeling van de aanvragen zo soepel mogelijk te laten verlopen.”
Tijdens de persconferentie op dinsdag 31 maart, zegt Paling: “Uitzonderlijke tijden rechtvaardigen een uitzonderlijke aanpak. Dit is echt een unieke situatie. In al mijn jaren heb ik nog nooit meegemaakt dat zo’n omvangrijke regeling binnen twee weken op touw is gezet. We houden rekening met tientallen duizenden aanmeldingen.”
Afgelopen vrijdag voorwaarden Tozo gepubliceerd
Afgelopen vrijdag zijn de voorwaarden voor de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (Tozo) gepubliceerd. Deze regeling ondersteunt zelfstandige ondernemers, onder wie zzp’ers, met inkomensondersteuning en bedrijfskrediet, zodat zij een betere kans hebben om hun bedrijf voort te zetten. De regeling wordt uitgevoerd door gemeenten en geldt vooralsnog tot 1 juni.
