Door: Dick van Zomeren
Voor menig facilitaire- of officemanager is de vraag actueel wat er komend jaar dient te worden gebudgetteerd voor diensten als schoonmaak, catering en beveiliging. Om wat betreft de schoonmaak een beeld te krijgen, is Service Management te rade gegaan bij enkele grotere schoonmaakbedrijven. Hieronder de vertaling in concrete percentages, vooral gebaseerd op bestaande cao-afspraken.
Er ligt voor de medewerkers nog een loonsverhoging in het verschiet van 1,5 procent
Loonsverhogingen vastgelegd in huidige cao schoonmaak
Deze branche heeft te maken met bijzondere omstandigheden, niet alleen door de alles overheersende crisis in relatie tot corona. Schoonmaakbedrijven hebben volgend jaar namelijk te maken met een situatie waarin de huidige cao eindigt (per 1 juli 2021) maar per begin 2021 ook nog sprake is van een kostenstijging vastgelegd in die aflopende cao. De huidige cao heeft voor alle uitvoerende schoonmakers een positief effect op de aanstaande eindejaarsuitkering die, net als vorig jaar, stijgt met 1 procent en nu uitkomt op 4,2 procent. Los van die kosten voor de werkgever ligt er voor de medewerkers nog een loonsverhoging in het verschiet van 1,5 procent. Bij elkaar dus 2,5 procent, zijnde de uitwerking van de nu nog lopende cao die als gezegd juli volgend jaar afloopt. Voor alle duidelijkheid: de onderhandelingen voor een cao na 1 juli 2021 zijn nog niet eens begonnen.
Nieuwe cao schoonmaak vanaf 2021 juli: opnieuw loonstijging?
Uit het verleden weten we echter wél dat een cao zelden wordt afgesloten zonder een directe verbetering voor de werknemers. Dat geldt zeker nu er in verband met corona maatschappelijk gezien zoveel meer waardering is voor de professionele schoonmaker. De roep om een extra beloning lijkt onafwendbaar, omdat zelfs de minister-president en de koning de tienduizenden schoonmakers in toespraken publiekelijk hebben bedankt voor hun inzet. Het is daarom niet gewaagd om er vanuit te gaan dat die nieuwe cao erop zal neerkomen dat deze werknemers er bij de start van die nieuwe cao, per 1 juli volgend jaar, er andermaal 1,5 procent bij zullen krijgen. Wat het totaal voor 2021 op niet minder dan 4 procent groei zal brengen. Extra kosten dus, voor wat betreft de werkgevers, nog exclusief stijgende kosten wat sociale lasten en machines en materiaal aangaat.
Product leveranciers verwachten ten aanzien van materialen en middelen een forse prijscorrectie
Reinigingsmiddelen worden naar verwachting duurder
Zoals bekend zijn het vooral de loongerelateerde kosten – circa 85 procent – die de voornaamste rol spelen bij het tarief voor uitbestede schoonmaak. De overige kosten als materiaal en vervoer hebben een betrekkelijk geringe impact op de kostenstijging en dus ook op de kostprijsindexering. Dat neemt niet weg dat met name de stijging van materiaalkosten volgend jaar wel degelijk meespeelt. Want vanuit de product leveranciers hebben we begrepen dat zij ten aanzien van materialen en middelen een forse prijscorrectie verwachten. Dat geldt zeker voor reinigingsmiddelen, die wat het verbruik betreft veel hebben ingeleverd door de al jarenlange en brede toepassing van microvezelsystemen. Chemie is ‘terug van weggeweest’, indachtig de RIVM-richtlijn: Goed en regelmatig schoonmaken met een schoonmaakmiddel.
Extra kosten door coronamaatregelen
Daarnaast hebben de schoonmaakbedrijven door het coronavirus ook veel extra geïnvesteerd in de uitvoerende medewerkers wat betreft scholing, maatwerk en beschermende middelen als speciale werkkleding en maskers, veelal slechts voor eenmalig gebruik bestemd en dus duur. Dat prijsverhogend effect van corona is zelfs in de particuliere sector al zichtbaar en gebruikelijk: de tandarts en mondhygiëniste brengen ons per consult ook al enkele euro’s in rekening in verband met ‘corona-maatregelen’. Het is billijk en te verwachten dat ook de schoonmaakbedrijven zullen trachten een vorm van compensatie te introduceren voor die gemaakte extra kosten. Dat percentage zal per contract worden bepaald, want de samenstelling van de orderportefeuille en de branche van de opdrachtgever (zorg, industrie, food) zijn hier bepalend.
Bovenstaande rekensom leert dat de gemiddelde facilitair manager dan wel officemanager er van moet uitgaan dat wat de schoonmaakdiensten aangaat het verruimen van het budget voor 2021 met 5 tot 5,5 procent realistisch is.
CBS-indexen komen niet overeen met praktijk
Bij indexeringen ten aanzien van contractbesprekingen beroepen opdrachtgevers zich niet zelden op CBS-indexen, een leidraad vol goede bedoelingen wat betreft de objectiviteit. Maar van de kant van dienstenleveranciers komen ook geluiden dat deze indexen niet altijd representatief zijn aangaande de feitelijke kostenstijging.
Zo zou de CBS-loonindex 812 (schoonmaak) alleen betrekking hebben op de cao-component, waardoor aanpassing van de sociale lasten en overige overheidsmaatregelen niet worden meegenomen. Index (DPI) 812 blijkt namelijk structureel een nog lagere uitkomst te geven dan de optelling van mutaties in de cao en sociale lasten. Dat is te meer opmerkelijk omdat deze index juist vanuit de branche zelf tot stand komt. Hoe dan ook, dit gegeven blijkt zich niet te beperken tot de schoonmaakbranche, want ook andere facilitaire dienstenaanbieders worden geconfronteerd met deze discrepantie.
Gesprekken om discrepantie op te lossen
De door de bonafide schoonmaakbranche gehanteerde Code Verantwoordelijk Marktgedrag (CVM) heeft zich al breed laten informeren over deze discrepantie die zich overigens ook voordoet in de verhuisbranche, de beveiliging en contractcatering. Op initiatief van Kees Blokland, voorzitter van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, zijn er zijn inmiddels constructieve gesprekken gestart waarbij de categorie Management van de Rijksoverheid, vertegenwoordigers van betrokken branches en het CBS zoeken naar een oplossing om de sociale lasten en overheidsmaatregelen ook een rol te laten spelen bij het berekenen van deze indexen. Zodra dit overleg resultaten oplevert volgt nader bericht van het CBS of via de CVM.
