Zo kreeg een schoonmaakbedrijf een flinke boete omdat het personeel te lang en voor een te laag loon liet werken.
Geen eerlijke en veilige werkomstandigheden
Volgens de Inspectie bestaan er in de sector “structureel misstanden op het gebied van eerlijke en veilige werkomstandigheden.” De grootste risico’s liggen op het vlak van onderbetaling, illegale tewerkstelling, fiscale en sociale zekerheidsfraude, schijnconstructies, fictieve dienstverbanden en overschrijding van arbeidstijden. Er is sprake van laaggeschoolde arbeid en werknemers die de Nederlandse taal vaak maar beperkt beheersen. Een belangrijk probleem in de schoonmaakbranche is, volgens de Inspectie, de aanbesteding van schoonmaakwerk tegen te slechte condities. Om dit tegen te gaan, is in het verleden de code verantwoordelijk marktgedrag in het leven geroepen.
Door de inzet van het Interventieteam (IT) Schoonmaak, bestaande uit onder meer de Belastingdienst, UWV en IND, zijn gerichte acties opgezet tegen misstanden in de schoonmaak. Uit het jaarverslag valt op te maken dat deze aanpak efficiënt is geweest, met een “groot uitstralingseffect in de sector”.
Veel misstanden in hotelschoonmaak
De meeste aandacht van de inspectie ging afgelopen jaar uit naar de hotelschoonmaak, omdat hier “veel misstanden” voorkomen. Onbetaald werken in eigen tijd, zeer hoge werkdruk, intimidatie, illegale tewerkstelling en overtreden van de Arbeidstijdenwet zijn enkele voorbeelden. Zwaartepunt van de problematiek ligt in de grotere steden en vooral in de gemeente Amsterdam.
Betaling per kamer is nog steeds een veel voorkomend fenomeen. De schoonmaker heeft een contract waarin een cao-conform uurloon wordt aangeboden. Door de rekenmethode met normen per schoon te maken kamer wordt in veel gevallen (veel) minder betaald, maar nog wel het
minimumloon. Soms blijkt dat schoonmakers in eigen tijd moeten doorwerken, waardoor het gemiddelde uurloon ook lager uitvalt. De kamerrekenmethode valt in veel gevallen in het nadeel van de schoonmakers uit.
Extra alert bij onderaanneming
Bij onderaanneming is de Inspectie extra alert, de ervaring leert dat de marges dan nog meer onder druk staan. Geconstateerd wordt dat uren niet betaald worden en dat betalingen van slechts vijf euro per uur voorkomen. Er is sprake van zware arbeidsomstandigheden. Vooral de fysieke belasting, twintig tot dertig bedden per dag in combinatie met opmaken, duwen van zware linnenkarren, hoog tempo werken, opruimen, schoonmaken en veelvuldig bukken. Ook de psychische arbeidsbelasting is nogal eens hoog. Zo benoemd de Inspectie schoonmakers die onder druk worden gezet tot aan ernstige bedreigingen, mishandelingen en discriminatie toe.
In het afgelopen jaar zijn al diverse successen behaald door nieuwe, meer preventieve interventies. Zo worden gesprekken met opdrachtgevers en presentaties bij brancheverenigingen gehouden en is de Inspectie aanwezig bij initiatieven van ondernemers die het goed willen doen.
Problematiek in de glazenwassersbranche
De Inspectie heeft een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de problematiek in de glazenwassersbranche; in het bijzonder de glasbewassing bij particuliere huishoudens. “De glazenwassersbranche is al jaren onrustig en problematisch. Het was onduidelijk hoe die problematiek er exact uitzag. Ook was het niet uitgesloten dat de problematiek in de loop der tijd is verergerd”, stelt de Inspectie. Het uitgevoerde onderzoek moest hier een beter beeld van verschaffen.
Lees ook: Glazenwassers leggen werk neer na bedreigingen
Uit het onderzoek blijkt onder andere dat er “sprake is van diverse misstanden, zoals zwart werk en uitkeringsfraude, verzwegen omzet, intimidatie en uitbuiting. Gesteld kan worden dat er, tot op heden, nog geen concrete oplossingen naar voren zijn gekomen om de malafide praktijken aan te pakken.” Wel wordt er inmiddels hard aan de aanpak gewerkt.
