Het CPB heeft verschillende scenario's opgesteld. In het zwaarste scenario zakt de koopkracht met gemiddeld 3,4 procent. Het middelste scenario dat het planbureau ook gebruikt voor zijn grote nieuwe economische raming gaat uit van 2,7 procent koopkrachtdaling. In een lichter scenario zou ook een koopkrachtafname van 0,6 procent denkbaar zijn.
In die doorrekeningen gaat het CPB dan uit van een inflatie van respectievelijk 6 procent, 5,2 procent en 3 procent.
Tik of dreun
"We gaan ervan uit dat iedereen de hogere energierekening vroeger of later in zijn of haar portemonnee zal voelen", zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp in een toelichting. "Maar of het een tik of een dreun is, hangt af van het aandeel van de energiekosten in het besteedbaar inkomen." Hasekamp geeft aan dat hij zich zorgen maakt over mensen met lagere inkomens, zeker als die in een slecht geïsoleerd huis wonen. "Dat soort effecten zijn niet zichtbaar in de standaard koopkrachtplaatjes", voegt hij eraan toe.
Kabinet moet helpen
De Tweede Kamer dringt bij het kabinet aan op snelle maatregelen om het grote koopkrachtverlies te verzachten. Vooral de huishoudens die het minst te besteden hebben, moeten snel hulp krijgen, vinden de partijen.
"Wonderen kunnen we niet verwachten van ’t kabinet, wel daden", zegt ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis. "Zeker voor de mensen die het minste kunnen missen, maar ook voor mensen met een middeninkomen." Hij denkt bijvoorbeeld aan extra steun voor arme gezinnen om hun energierekening te betalen, en aan een tijdelijke verlaging van accijnzen.
"Oorlog in Europa gaat niet zonder schade aan onze economie en aan de portemonnee van mensen", zegt D66'er Steven van Weyenberg. Maar het kabinet moet ook wat hem betreft snel met een plan komt om mensen "die nu acuut klem komen door de fors gestegen energierekening" te helpen. Ook wil hij meer vaart zetten achter energiebesparende maatregelen.
Helpende hand bieden
CDA-Kamerlid Inge van Dijk noemt de CPB-ramingen "somber en zorgelijk" en pleit voor "gerichte ondersteuning" voor wie dat het hardste nodig heeft. "We moeten een helpende hand bieden aan mensen die door het ijs dreigen te zakken door het verlies aan koopkracht zoveel mogelijk te beperken."
"Zo'n koopkrachtdaling kwam in decennia niet voor", zegt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. Ook hij wijst erop dat de hoge inflatie vooral mensen met een laag inkomen hard treft. Het kabinet moet wat hem betreft "ophouden met dralen" en met een noodpakket "om te voorkomen dat mensen nog dieper in de financiële ellende belanden."
Mokerslag
"Dit is een mokerslag voor gezinnen in Nederland", twittert GroenLinks-voorman Jesse Klaver. "De problemen stapelen zich op: hoge huren, stijgende voedselprijzen, exploderende energiekosten. Verder uitstel is niet acceptabel. Deze tijd vraagt om solidariteit. Stap 1: bevries de energieprijs!"
"Tanken, de huur, boodschappen doen, het is bijna niet meer te betalen", aldus SP-leider Lilian Marijnissen. "Ook de energierekening gaat door het dak. Het kabinet moet ingrijpen en niet doen alsof dit iedereen even hard raakt."
"Onze koopkracht krijgt, helaas niet onverwacht, een flinke dreun.
"Onze koopkracht krijgt, helaas niet onverwacht, een flinke dreun", constateert VVD'er Eelco Heinen. De enorme stijging van de energie- en benzineprijzen "raakt iedereen", zegt hij. "De VVD wil dat het kabinet snel met voorstellen komt om de ergste klappen op te vangen. Alle opties liggen daarbij wat ons betreft op tafel."
FNV: Bedrijfsleven zelf ook betalen
Als het aan vakbond FNV ligt, dan vangt het bedrijfsleven zelf een deel van de prijsstijgingen op om zo het verlies aan koopkracht te verzachten. Vooral mensen met de laagste inkomens moeten daarbij ontzien worden, zegt voorzitter Tuur Elzinga
"De inflatie is ongekend hoog en raakt vooral de kleinste portemonnees. Lage inkomens moeten extra worden ondersteund, want de huidige 200 euro voor energiekosten is volstrekt onvoldoende", verklaart Elzinga met een verwijzing naar een steunmaatregel van het kabinet voor minima met hoge energierekeningen.
"Er worden nog volop winsten gemaakt en dus kan het bedrijfsleven ook prima een deel van de lasten dragen. Als bedrijven dit niet doen kan de FNV zich een gerichte prijsmaatregel voorstellen die door de overheid wordt opgelegd in deze huidige, buitengewone situatie", aldus Elzinga.
Bron: ANP
