Veneman blikt eerst terug: "Schoon is niet goed genoeg meer. Op de wolken van de desinfecterende middelen zweven we naar het paradijs van het risicoloos en veilig werken en vanachter ons mondmasker en onze plexiglazen schermen verbazen we ons erover hoe productief je thuis toch kunt werken. In het rijtje van essentiële beroepen vinden we naast docent, verpleegkundige, agent en arts ook de schoonmaker terug. De normaal gezien onzichtbare schoonmaker in de schijnwerpers. Een moment van erkenning om te koesteren zolang het duurt."
Contactvlakken
"Vóór COVID-19 maakten we op de ene plaats schoon en op de andere plaats desinfecteerden we ook. Dát is met de pandemie niet veranderd. Wat veranderde wel: contactvlakken in de brede zin worden dagelijks schoongemaakt. Dat deden we niet. Een deurklink in een ruimte die niet in de dagelijkse schoonmaak valt, werd niet dagelijks schoongemaakt. En een resultaatbeschrijving waarbij een deur en deurgreep benoemd zijn als stof- en vlekvrij en vrij van vingertasten is geen garantie dat de deurklink ook eenmaal per dag schoongemaakt is."
Steriele wereld is geen veiliger wereld
Hij vraagt zich af of er blijvend iets veranderd is in die paar tussenjaren van de pandemie. "Eerlijkheidshalve blijken bijna alle maatregelen die zo essentieel leken van tijdelijke aard. Gelukkig maar, als het gaat om de mondmaskers, de testen, de schermen, et cetera. Het is ook niet erg dat het overmatig desinfecteren van alles wat los en vast zit ook van voorbijgaande aard blijkt. Een steriele wereld is geen veiliger wereld, dat is uitstelgedrag. Uitstellen van blootstelling met een verhoogd risico. Het vertragen en uitstellen van blootstelling paste bij de pandemie, maar niet meer bij een wereld waarin COVID-19 qua impact vergelijkbaar wordt met griep (Influenza). Het besef dat een schone omgeving de basis is van een veilige omgeving, en dat doelmatig omgaan met desinfectie de volgende bouwsteen is op dat fundament, zijn beide te belangrijk om in de actualiteit van de dag weg te mogen zakken."
Keuzes gebaseerd op doelmatigheid
Is schoonmaak nodig? Altijd, maar niet elke dag alles. Bewuste keuzes zijn belangrijk. Keuzes gebaseerd op doelmatigheid. Is desinfectie nodig? Dat is nog meer dan de schoonmaakvraag een vraag van doelmatigheid. Zonder inschatting van risico’s is een doelmatige inzet van desinfectie niet mogelijk. Dagelijkse desinfectie van de vloer van de gang van een patiëntenafdeling, waar iedereen met maximaal voeten vegen in de entree van buiten naar binnen loopt, lijkt een perfect voorbeeld van onzinnige inzet van desinfectie. Toch was het in de negentiger jaren in Duitsland nog steeds voorschrift, ondanks Britse wetenschappelijke studies van begin ’80 die de onzinnigheid aantoonden. De hang naar vertrouwd en veilig zie ik nog steeds terug als mijn moeder van 91 moppert dat haar toilet niet schoon is omdat ze geen chloor mogen gebruiken."
Fundament
"En hoe is het nu dan? Wat in de schoonmaak altijd al bekend was, wordt benoemd: een schone omgeving is het fundament van een gezonde leefomgeving. Dus, Spot uit, poetsen maar."
