Eén van de belangrijkste punten van GroenLinks (14 zetels nu in de Tweede Kamer) is de overgang naar een ‘groene’ economie. “We stoten in 2030 zestig procent minder CO2 en andere broeikasgassen uit dan in 1990 en in 2045 is de hele samenleving klimaatneutraal. In 2040 zijn onze elektriciteitsopwekking en de industrie klimaatneutraal. Daarbij gaan de grootste vervuilers de rekening betalen; de rest van de samenleving profiteert. We richten een Klimaatfonds op van 60 miljard euro. Daarmee investeren we in een groene en eerlijke samenleving. In meer betaalbare en duurzame woningen, in groene energie, in het oplossen van de schulden- en dakloosheidscrisis, in scholing, onderzoek en innovatie, in landbouw, natuur, fietsen en openbaar vervoer.”
Ondersteuning bij mkb laten terechtkomen
De Nederlandse overheid wordt een groene koploper, stelt de partij. “In het subsidie-, onderzoeks-, investerings-, aanbestedings- en inkoopbeleid van de overheid en staatsdeelnemingen bouwt de overheid fossiele activiteiten af en gaan we voldoen aan de doelstellingen van het klimaatkoord van Parijs. Het topsectorenbeleid wordt uitsluitend ingezet voor groene en digitale innovaties. Met dit alles maken we nog eens miljarden vrij voor de economie van de toekomst.” GroenLinks zegt ervoor te kiezen de financiële ondersteuning en groene investeringen terecht te laten komen bij het midden- en kleinbedrijf, startups en de grote bedrijven die echte sociale en economische waarde creëren.
De honderdduizenden mkb'ers spelen met hun lokale en regionale betrokkenheid een onmisbare economische en sociale rol in de samenleving
Mkb is banenkampioen
Het midden- en kleinbedrijf is volgens GroenLinks de banenkampioen van Nederland. “Deze honderdduizenden ondernemers spelen met hun lokale en regionale betrokkenheid een onmisbare economische en sociale rol in de samenleving. Met steun- en stimuleringsmaatregelen voor groen en sociaal ondernemerschap, hulp bij digitalisering, mkb-vriendelijke aanbestedingen door de overheid en het gemakkelijker maken van Europese samenwerking in grensregio’s zorgen we ervoor dat het midden- en kleinbedrijf ook na de coronacrisis deze rol kan blijven spelen.”
Strijd aangaan met zwerfafval
Speciale aandacht bij GroenLinks voor ‘de strijd aan met zwerfafval’. “Er komt statiegeld op blikjes en glazen wijnflessen zodat deze niet meer in de natuur terechtkomen. In 2030 bestaan alle plastic producten en verpakkingen voor 50 procent uit gerecycled plastic. We leggen het gratis verstrekken van plastic producten, zoals hamburgerbakjes en koffiebekers, aan banden en verbieden onzinplastic zoals plastic theezakjes en vochtige doekjes met plastic erin.” Ook schone lucht wordt genoemd. “De normen voor luchtkwaliteit van de Wereldgezondheidsorganisatie worden leidend.”
Kinderopvang gratis
Kinderopvang wordt wat betreft GroenLinks een publieke voorziening waar kinderen vier dagen per week gratis terechtkunnen. “De buitenschoolse opvang wordt helemaal gratis. Het basisonderwijs en de buitenschoolse opvang brengen we zoveel mogelijk samen in brede scholen en integrale kindcentra.”
Door de coronacrisis dreigt een groot tekort aan stageplaatsen in sectoren die na de crisis juist weer hard vakmensen nodig hebben. “Daarom voeren we voor grote organisaties een verplicht minimumpercentage aan stageplaatsen in.”
Startkapitaal van 10.000 euro
“We keren de toenemende kansenongelijkheid”, vervolgt de partij. “Iedereen die achttien jaar wordt, krijgt een startkapitaal van 10.000 euro. Dat kan onder andere worden gebruikt voor een opleiding. Ook de ‘leenstelselgeneratie’ krijgt recht op dit kapitaal. Iedereen die werkt maar te weinig verdient om van rond te komen, krijgt automatisch maandelijks een bedrag uitgekeerd. We doen dat via een inkomensaanvulling. Zo zorgen we dat iedereen volwaardig kan meedoen aan de samenleving. Mensen met een hoger inkomen ontvangen dit bedrag als een korting op de belasting die ze betalen.”
Minimumloon verhogen
GroenLinks wil het minimumloon verhogen. “We werken toe naar 14 euro per uur. Iedereen vanaf achttien jaar krijgt recht op het minimumloon. De hoogte van het minimumloon wordt gekoppeld aan het gemiddelde loon in Nederland. Het einddoel is dat het minimumloon standaard 60 procent van het gemiddelde loon gaat bedragen. We verlagen de inkomstenbelasting voor werkenden met lage en middeninkomens. Topverdieners en expats gaan juist meer inkomstenbelasting betalen. We bouwen de hypotheekrenteaftrek versneld af en zorgen dat middeninkomens daar niet onevenredig door worden geraakt.”
Vast contract weer de norm
Het vaste contract wordt weer de norm, zegt GroenLinks. “Dat doen we door tijdelijke contracten duurder te maken voor werkgevers. We maken schijnzelfstandigheid onmogelijk: we verhogen de premie voor werkgevers op tijdelijke contracten, behandelen alle werkenden gelijk voor de belasting en vormen de arbeidskorting en de zelfstandigenaftrek om tot één korting die voor alle werkenden gelijk is. Zelfstandigen krijgen recht op een fatsoenlijk minimumtarief.”
GroenLinks zegt een einde te maken aan uitbuiting via zonderlinge contractvormen. “Payrolling, contracting en nulurencontracten worden afgeschaft. Er blijven drie contractvormen over: het vaste en het tijdelijke contract voor het reguliere werk, het uitzendcontract voor ziek en piek en het zelfstandigencontract voor zzp’ers. Deze contractvormen worden duidelijk van elkaar gescheiden en er wordt gehandhaafd op het gebruik. Uitzendkrachten krijgen recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als andere werknemers.”
De tijd voor zorg aan kind
Werknemers krijgen, als het aan GroenLinks ligt, meer mogelijkheden om te zorgen voor de mensen om hen heen. “We breiden het kortdurende zorgverlof uit met een week en zorgen dat het langdurig zorgverlof deels wordt betaald. En alle ouders krijgen de tijd om na de geboorte of adoptie voor hun kind te zorgen. Vaders en verzorgende meeouder(s) krijgen recht op drie weken betaald geboorteverlof en zeven weken aanvullend geboorteverlof dat gedeeltelijk wordt betaald. Elke werknemer krijgt recht op negen weken betaald ouderschapsverlof die ze mogen opnemen in de eerste negen maanden.”
Eerlijke arbeidsmarkt
Een eerlijke arbeidsmarkt vraagt om het aanpakken van misstanden, vervolgt GroenLinks. “We investeren in de inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en verbeteren de samenwerking tussen inspectie, Belastingdienst, UWV en Kamer van Koophandel. De inspectie krijgt meer ruimte om zelfstandig onderzoek te doen en gaat ook handhaven op de naleving van cao-lonen, beloningsdiscriminatie, werkdruk, discriminatie en sociale veiligheid. Malafide werkgevers krijgen hoge boetes en moeten werknemers financieel compenseren bij misstanden.”
Malafide werkgevers krijgen hoge boetes en moeten werknemers financieel compenseren bij misstanden
Regels uitzendsector aanscherpen
GroenLinks wil de regels voor de uitzendsector aanscherpen om een einde te maken aan de misstanden met malafide uitzendbureaus. “Er komt een vergunningstelsel zodat niet iedereen zomaar een uitzendbureau kan beginnen, de kwaliteit goed wordt gewaarborgd en het toezicht eenvoudiger wordt.” De linkse partij wil de positie van huishoudelijk werkers verbeteren. “Nederland gaat zich houden aan internationale verdragen over eerlijk werk. We geven huishoudelijk werkers basiszekerheid door de Regeling dienstverlening aan huis te vervangen door een systeem van dienstencheques.”
Vakbonden vervullen een cruciale rol in onze samenleving, stelt GroenLinks. “Maar hun positie staat onder druk. Om ondermijning van cao-onderhandelingen door nepvakbonden tegen te gaan, voeren we in dat de ondertekenende bonden gezamenlijk minimaal 10 procent van de werknemers in de onderneming of de bedrijfstak moeten vertegenwoordigen.”
Overgang naar duurzame samenleving
Bedrijven spelen volgens de partij van Jesse Klaver een sleutelrol in de overgang naar een solidaire en duurzame samenleving. “Daarom krijgen bedrijven een wettelijke plicht om zich maatschappelijk verantwoord te gedragen en de mogelijkheid om hun maatschappelijke missie vast te leggen in hun statuten. Zo kunnen ze zich ook beter beschermen tegen overnames door sprinkhaanfondsen die alleen uit zijn op snelle winsten. Werknemers creëren de winst van hun bedrijf, maar te vaak gaat die winst alleen naar de aandeelhouders. Daarom verplichten we bedrijven met meer dan honderd werknemers om een winstdelingsregeling in te voeren waarbij alle werknemers hetzelfde bedrag krijgen. Dit mag in de vorm van aandelen in het bedrijf. De hoogte van deze uitkering wordt gekoppeld aan de hoogte van het uitgekeerde dividend: hoe hoger de winstuitkering aan aandeelhouders, hoe hoger de uitkering aan werknemers.”
Recht op crisisinkomen
Zolang het nodig is vanwege de coronacrisis wil GroenLinks mensen het recht op een crisisinkomen geven als ze hun baan verliezen. “Mensen in loondienst krijgen recht op zeventig procent van het verdiende salaris. Zzp’ers en flexwerkers die geen recht hebben op een werkloosheidsuitkering krijgen 1.050 euro per maand.”
GroenLinks verhoogt de bijstand en de Wajong. “We stoppen de ongelijke behandeling van jongeren in de bijstand. Jongeren van 18 tot 21 jaar krijgen gewoon recht op het volwaardige bijstandsniveau. Ze krijgen intensieve begeleiding om aan het werk te gaan of een startkwalificatie te halen. De voor jongeren verplichte zoekperiode bij werkloosheid schaffen we af en we zorgen dat ze evenveel mogen bijverdienen als andere mensen met een bijstandsuitkering.”
Participatiewet hervormen
Klaver wil de Participatiewet hervormen. “We schaffen de kostendelersnorm af en nemen een kleine spaarpot en het eigen huis niet meer mee bij het bepalen of je recht hebt op een uitkering. Hiermee voorkomen we dat gezinnen uit elkaar worden gerukt en maken we een einde aan de mensonterende opsporingspraktijken.”
Er komt wat betreft GroenLinks een collectieve basisvoorziening tegen arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. “Zelfstandigen kunnen zich daar bovenop vrijwillig bijverzekeren bij dezelfde publieke instantie die de basisvoorziening verstrekt. Werknemers houden dezelfde rechten en plichten als ze nu hebben, zoals loondoorbetaling tijdens de wachttijd en eventuele via een cao vastgelegde bovenminimale verzekeringen.”
Er komt wat betreft GroenLinks een collectieve basisvoorziening tegen arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden
Eén werkloket
Er komt volgens Klaver één werkloket waar iedereen terechtkan met vragen over werk, loopbaan, scholing en begeleiding naar werk en het ontwikkelingsbudget. “De dienstverlening staat los van een eventuele uitkering, zodat iedereen onafhankelijk wordt behandeld. Werkgevers kunnen terecht bij het loket voor advies, bijvoorbeeld over het begeleiden van mensen met een beperking. De loketten worden georganiseerd door gemeenten, het UWV en werkgevers- en werknemersorganisaties.”
Sociaal ontwikkelbedrijven
GroenLinks wil de afbouw van de sociale werkvoorzieningen stoppen. “We vormen ze om tot sociaal ontwikkelbedrijven. Hiermee zorgen we dat er altijd een werkplaats is voor mensen met een arbeidsbeperking. In overleg met werkzoekenden wordt gekeken of ze een functie krijgen bij het ontwikkelbedrijf zelf, worden gedetacheerd of worden geholpen om volledig aan de slag gaan bij een reguliere werkgever.”
Bindend quotum
Inclusief werkgeverschap voor mensen met een beperking wordt de norm, staat in het verkiezingsprogramma. “We voeren een bindend quotum in voor de overheid en grote bedrijven. We vervangen loondispensatie door één duidelijke loonkostensubsidieregeling, zodat alle werkenden met een beperking op zijn minst het minimumloon verdienen. Werkgevers worden goed ondersteund met regelingen als de no-riskpolis en jobcoaching.”
Nationaal Schuldenfonds
Voor mensen met problematische schulden wil GroenLinks een Nationaal Schuldenfonds oprichten. “Die neemt hun schulden over. Zo hebben ze met één schuldeiser te maken en krijgen ze de hulp die nodig is. De toegang tot de schuldsanering wordt versoepeld en we verkorten de maximale termijn. Waar nodig worden schulden kwijtgescholden.
Menselijke ellende is geen handelswaar. De marktwerking voor deurwaarders wordt afgeschaft en de handel in schulden wordt aan banden gelegd.”
Iedereen die werkt, moet volgens Klaver zeker zijn van een goed pensioen. “Daarom gaan werkgevers en opdrachtgevers pensioenpremie betalen voor iedereen die voor ze aan het werk is, ook voor uitzendkrachten en zzp’ers.”
Discriminatie melden
Bedrijven die zijn veroordeeld voor discriminatie worden uitgesloten van overheidsaanbestedingen en krijgen forse boetes, zegt GroenLinks. “Bedrijven en instanties die discriminerende verzoeken krijgen, moeten dat voortaan verplicht melden.
Er komt een programma voor het versnellen van de in- en doorstroom van vrouwen, mensen met een migratieachtergrond en mensen met een beperking in het bedrijfsleven en (semi-)publieke organisaties. Voor het verhuren van woningen wordt een vergunning verplicht; deze wordt ingetrokken als blijkt dat een verhuurder discrimineert.”
Werkgevers en opdrachtgevers gaan pensioenpremie betalen voor iedereen die voor ze aan het werk is, ook voor uitzendkrachten en zzp’ers
Ruimte voor arbeidsmigratie
Er komen wat betreft GroenLinks meer mogelijkheden voor arbeidsmigratie van buiten de Europese Unie. “We sluiten overeenkomsten met herkomstlanden van arbeidsmigranten, waarin we de ruimte voor arbeidsmigratie afstemmen op de tekorten op de Nederlandse arbeidsmarkt en de beschikbaarheid van en behoefte aan werknemers in het land van herkomst. Dat geldt ook voor stages, werkervaringsplaatsen en opleidingen in beroepen waar in Nederland vraag naar is.”
Bron: GroenLinks
