Het is maar net vanuit welke hoek je kalk bekijkt. Als mens kunnen we voor een goede gezondheid niet zonder kalk, terwijl in ons schoonmaakwerk kalk echter als last wordt ervaren. Ik persoonlijk zie kalkaanslag als een lust, want het levert heel simpelweg werk op.
Huishoudelijke oplossingen
Tijdens de vaktrainingen die ik voor de SVS verzorg, kom ik via de deelnemers altijd in aanraking met de last van kalkaanslag. Ik vraag altijd hoe zij het probleem kalkaanslag aanpakken. Met de aangedragen methoden zou ik een encyclopedie vol kunnen schrijven over het oplossen van kalkaanslag. Ondanks dat de cursisten bijna allemaal werkzaam zijn binnen de professionele schoonmaakbranche, zijn de aangedragen oplossingen vaak van huishoudelijke aard. Van de wc ontkalken met cola tot het ontkalken van een toilet met bleekwater. Op zich vind ik dit bijzonder, omdat elke schoonmaker een fles professionele toiletreiniger/ontkalker op zijn werkwagen heeft staan. Je zou denken dat met dergelijke goed werkende middelen het verwijderen van kalkaanslag een makkie zou zijn.
LEES OOK: De sanitaire ruimte als beleving
Voorkomen in plaats van genezen
Hoe komt het dan toch dat het verwijderen van kalkaanslag niet als makkelijk wordt ervaren? Wat ik tijdens mijn trainingen vaak ervaar is dat de mindset ‘voorkomen is beter dan genezen’ in de praktijk niet wordt gebezigd. Daarentegen is de gedachte meestal ‘oei, er is kalk en wat nu?’.
Bij goed dagelijks onderhoud is kalkaanslag niet langer een probleem
De kopzorgen over kalkaanslag zouden een stuk minder zijn als de schoonmaakmedewerkers en hun leidinggevenden zich nog meer bewust zouden zijn van het belang van goed dagelijks onderhoud. Goed uitgevoerd dagelijks onderhoud voorkomt of stelt arbeidsintensieve en dus dure periodieken uit. Indien een toilet in het dagelijks onderhoud op de juiste manier wordt schoongemaakt, dan is kalkaanslag niet langer een probleem. Dat om de eenvoudige reden dat kalkopbouw nauwelijks nog aan de orde is.
Het dagelijks onderhoud van een toilet is een belangrijk onderdeel van de basis vakopleiding schoonmaak. De deelnemers worden daar aangeleerd het toilet in te spuiten met een dagelijkse sanitair reiniger, het toilet goed te borstelen, het middel in te laten werken en nadat het minder vuile gedeelte van de toiletruimte is schoongemaakt, het toilet nogmaals te borstelen en dan vervolgens het toilet door te spoelen. Deze manier van schoonmaken voorkomt in grote mate kalkopbouw in het toilet.
LEES OOK: Waarom leidinggevenden ook verstand van vloeren moeten hebben
Geen “ja maar”
In de praktijk zie ik vaak een andere manier van werken. Er wordt wat in het toilet gespoten, even snel een borstel door de pot en doorspoelen maar. Ik vraag dan of dit hun manier van werken is op hun pand en waarom ze het niet op de manier doen zoals ze leren in de cursus. Een veel gehoorde opmerking is dan: “Ja maar daar is geen tijd voor”. “Ja maar” staat bij mij synoniem voor “Nee”. Met andere woorden; je kunt volstaan met het niet goed dagelijks onderhouden van sanitair. Maar daarmee accepteer je dat kalkopbouw een gevolg is. Het moet dan ook geen probleem zijn dat het ontkalken van een toilet per saldo meer tijd kost dan goed dagelijks onderhoud. Misschien heel kort door de bocht; maar wie houd je nou voor de gek?
Een goede eigenschap van een dagelijkse sanitair reiniger is dat deze lichte kalkaanslag bindt en kalkopbouw vermindert. Je moet dit middel echter wel de tijd geven om zijn werk te kunnen doen. Je moet het schoonmaken van het toilet zó indelen, dat het schoonmaakmiddel de tijd hiervoor krijg. Dus door te beginnen met het inzetten van het toilet en door dan de andere werkzaamheden binnen het sanitair uit te voeren. Het toilet reinigen en het voorkomen van kalkopbouw zijn het resultaat. Dit is een kwestie van bewustzijn kweken bij de medewerkers en hierop blijven aansturen.
Ontkalken doe je zo
Indien er toch sprake is van een toilet met kalkaanslag, dan heb je niet zo veel aan een dagelijkse toiletreiniger. Je zult dan echt een periodiek moeten uitvoeren: het ontkalken van het toilet. Tijdens de basisopleiding wordt de schoonmakers geleerd de pot in te zetten met een ‘kwastje’. Persoonlijk ben ik geen voorstander van deze manier van ontkalken omdat ik hem weinig effectief vind. Denk aan het element mechanische werking uit de cirkel van Sinner, dan weet je waarschijnlijk wat ik bedoel. Ik ken overigens geen enkel schoonmaakbedrijf dat deze methode toepast voor het ontkalken. Ik begrijp derhalve dan ook niet waarom dit een exameneis is voor het behalen van het RAS-diploma.
Het goed ontkalken van een toilet doe je met een schuurspons met een wit schuurgedeelte. Zorg ervoor dat je het waterniveau in de pot verlaagt. Maak de schuurspons nat, knijp hem uit tot druipvrij en doe wat van de ontkalker op de spons (denk hierbij goed aan de PBM’s). Schuur vervolgens de pot goed met het schuurgedeelte en het zuur. Laat het even inwerken, schuur nogmaals en spoel vervolgens door. Indien er sprake is van veel kalk in de toiletpot, dient deze handeling meerdere malen herhaalt te worden.
Koop een hamer en sla de toiletpot kapot
Soms is er sprake van een enorme kalkopbouw of beschadigd glazuur in een toiletpot. Ontkalken heeft dan nauwelijks of geen effect. Is dit het geval? Dan heeft de plaatselijke bouwmarkt op de afdeling gereedschap de oplossing; koop daar een hamer en sla daarmee de toiletpot kapot. Installeer vervolgens een nieuwe toiletpot en onderhoudt deze dagelijks op de juiste manier.
Dit artikel is geschreven door Jaap Niezen, SVS docent en eigenaar van www.schoonmaakgoeroe.nl, voor Service Management nummer 7. Vraag hier een gratis proefnummer aan.
