Een houdbare economie blijft volgens de Partij voor de Dieren (4 zetels) binnen de draagkracht van de Aarde. “De Britse econoom Kate Raworth schetste hem als een donut, waarin iedereen recht heeft op (sociale) basisvoorzieningen en niemand het recht heeft om het ecosysteem te misbruiken voor eigen gewin.”
Van alle infectieziekten die ons mensen bedreigen is 75 procent van dieren naar mensen overgesprongen, constateert de partij. “Dat maakt de manier waarop we dieren exploiteren levensgevaarlijk, niet alleen voor de dieren, maar ook voor mensen, voor ons leven en welzijn. De bio-industrie is letterlijk ziekmakend, er moet zo snel mogelijk een einde aan komen.”
Economische en fiscale systemen komen in dienst te staan van een gezonde planeet
Werkelijke kosten doorberekenen
De Partij voor de Dieren gaat de werkelijke kosten van producten en diensten in de prijs doorberekenen. “Zodat ze niet meer afgewenteld worden op de hele samenleving. We verlagen de belasting op arbeid en verhogen de belasting op grondstoffen, vervuiling, vermogen en winst. Economische en fiscale systemen komen in dienst te staan van een gezonde planeet. Er komt wetgeving die voorkomt dat producten of financieringen bijdragen aan (wereldwijde) ontbossing en vernietiging van ecosystemen en soorten.”
Vervuiling en schaarse grondstoffen worden veel zwaarder belast als het aan deze partij ligt. “Dat betekent onder meer een forse CO2-belasting, een progressieve vliegbelasting en een belasting op dierlijke eiwitten. De subsidies voor de fossiele industrie worden afgeschaft. Werken wordt daarentegen aanzienlijk minder belast. Het laagste tarief voor de inkomstenbelasting wordt verlaagd. Het minimumloon wordt fors verhoogd en de positie van de werknemers op de arbeidsmarkt wordt versterkt. Door een verlaging van de werkgeverslasten voor kleine bedrijven, wordt het aantrekkelijker gemaakt om mensen in dienst te nemen.”
Tarief verlaagd
Het laagste tarief van de inkomstenbelasting wordt verlaagd, wil de dierenpartij. “Het hoogste tarief wordt verhoogd naar 60 procent. Mensen met een hoog inkomen profiteren relatief veel van de basisvoorzieningen (zoals goed onderwijs en infrastructuur). Het is niet meer dan redelijk om van hen een eerlijke bijdrage te vragen. Het minimumloon gaat omhoog naar 14 euro per uur. De AOW, de Wajong en de bijstandsuitkering stijgen mee.” Hypotheekrenteaftrek blijft mogelijk tot een bedrag van 350.000 euro, zegt de Partij voor de Dieren. “De hypotheekrenteaftrek voor bedragen daarboven wordt stapsgewijs afgeschaft. De vermogensbelasting wordt verhoogd van 1,5 naar 3 procent voor de hoogste schijf van de bestaande vermogensbelasting.”
Pilot basisinkomen
Een basisinkomen kan onder de juiste randvoorwaarden inkomenszekerheid bieden, zeggen de schrijvers van het programma. “En het kan de positie van werknemers richting werkgevers versterken. Er komt een grote pilot naar het basisinkomen. Het bruto binnenlands product (bbp) is geen geschikte indicator voor onze welvaart en ons welzijn en is geen doel op zich. Wij gaan welvaart en welzijn anders meten.” Zolang er nog sprake is van het gebruik van niet-gerecycled plastic, komt daar wat betreft de PvdD belasting op.
Breder mandaat arbeidsinspectie
“Er komt een einde aan de wildgroei van verschillende arbeidscontracten”, staat in het verkiezingsprogramma. “Alleen het vaste en het tijdelijke contract voor het reguliere werk, het uitzendcontract om ziekte of grote drukte op te vangen, en het zelfstandigencontract voor zzp’ers, blijven over als arbeidscontracten. Uitzendkrachten krijgen recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als andere werknemers. Schijnzelfstandigheid wordt tegengegaan en medewerkers worden niet gedwongen zzp’ers te worden.”
De arbeidsinspectie krijgt wat betreft de PvdD een breder mandaat om zelf onderzoek te doen en gaat ook handhaven op de naleving van cao-lonen, discriminatie en sociale veiligheid. “De arbeidsinspectie gaat daarbij ook nadrukkelijk in gesprek met medewerkers.” De verlofregeling voor ouders wordt verruimd. “De bestaande negen weken, deels betaalde, verlofregeling wordt omgezet in drie maanden volledig betaald. Ouderschapsverlof voor alle ouders wordt mogelijk.”
Sociaal kapitaal
“Werkzoekenden kunnen makkelijker vrijwilligerswerk en stages doen, ook als dat werk niet direct op terugkeer naar de arbeidsmarkt is gericht. Deze activiteiten tellen voortaan mee als zinvolle voorbereiding op terugkeer naar de arbeidsmarkt.”
Onderzocht wordt hoe mensen door het verrichten van maatschappelijk zinvol geachte activiteiten een ‘sociaal kapitaal’ kunnen opbouwen. “Dat kan ingezet worden voor het bekostigen van basisbehoeften als eten en woonruimte. In grote bedrijven krijgen werknemers meer zeggenschap over belangrijke beslissingen, zoals fusies, opkopen van eigen aandelen, overnames, reorganisaties en de verdeling van de winst.”
Vrijwillig sparen voor pensioen
Het wordt volgens de partij van lijsttrekker Esther Ouwehand voor zzp’ers eenvoudiger om vrijwillig te sparen voor pensioen of zich te verzekeren. “Zzp’ers krijgen toegang tot een (collectieve) arbeidsongeschiktheids- en pensioenverzekering. De versobering van het vangnet voor jongeren met een beperking (de Wajong) wordt teruggedraaid. Zij krijgen kansen op een zinvolle en nuttige dagbesteding met doorgroeimogelijkheden naar een passende betaalde baan.”
Nieuwe werkvoorziening
Er komt een nieuw type sociale werkvoorziening, valt te lezen. “Daarmee kunnen alle mensen met een arbeidsbeperking dicht bij huis betekenisvol werk doen, met voldoende begeleiding en voor een fatsoenlijk loon. En er komt een landelijk fonds voor de flexwerkers van platformbedrijven. Uit dit fonds worden de premies van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en pensioenen van flexwerkers betaald. Het fonds wordt grotendeels door platformbedrijven gevuld en aangevuld door het Rijk. (Inter)nationale platformbedrijven die deze voorwaarden niet accepteren, wordt de toegang tot de Nederlandse markt geweigerd.”
Aantrekkelijker om mensen in dienst te nemen
Er komt een fiscaal voordeel voor kleine bedrijven zodat de werkgeverslasten voor die bedrijven lager worden. “Hierdoor wordt het ook aantrekkelijker om meer mensen in dienst te nemen. De overheid geeft het goede voorbeeld. De inkoop van alle producten en aanbestedingen wordt honderd procent duurzaam. Dit geldt ook voor uitvoeringsorganisaties, netbeheerders, drinkwaterbedrijven, havenbedrijven, luchthavens, zelfstandige bestuursorganisaties en waterschappen.”
Er komt een fiscaal voordeel voor kleine bedrijven zodat de werkgeverslasten voor die bedrijven lager worden
Lagere AOW-leeftijd
Wie 40 jaar gewerkt heeft, krijgt vanaf 65 jaar AOW. “Wie een uitkering heeft op 65-jarige leeftijd, krijgt vanaf dan AOW. Het wordt mogelijk te kiezen voor een lagere AOW-leeftijd in ruil voor een evenredig aangepaste AOW-uitkering. De AOW-uitkering gaat omhoog. Dit pakt relatief gunstig uit voor gepensioneerden met een laag of geen aanvullend pensioen, zonder dat dit ten koste gaat van de jongeren. Werknemers krijgen meer vrijheid en flexibiliteit om keuzes te maken in hun pensioenopbouw. Zo kunnen ze bijvoorbeeld hun pensioen onderbrengen bij een groen investeringsfonds als dat bij hun huidige pensioenfonds niet mogelijk is.”
Gebruik grondstoffen halveren
In 2030 is het gebruik van grondstoffen gehalveerd en worden alle grondstoffen hergebruikt. “Er komt een Grondstoffenwet met bindende verplichtingen. Door een prijsdifferentiatie bij grondstoffen worden gerecyclede grondstoffen goedkoper dan grondstoffen die voor het eerst gewonnen zijn. Er komt een verbod op wegwerpplastic. Bij het verbod op plastic rietjes wordt rekening gehouden met mensen die hier om medische redenen afhankelijk van zijn. Er wordt een goed alternatief voor deze mensen gezocht.”
“We dringen het gebruik van verpakkingsmateriaal drastisch terug. Waar nog wel plastic wordt gebruikt, moet dat gerecycled zijn. Er komen strengere eisen voor het ontwerp van nieuwe producten, zodat deze producten lang meegaan, te repareren zijn en materialen eenvoudig hergebruikt kunnen worden. Statiegeld blijft behouden en wordt uitgebreid tot kleine (plastic) flesjes, blikjes en wegwerpbekers.”
Energieneutraal in 2030
Alle woningen, kantoren en andere gebouwen zijn energieneutraal in 2030, zegt de PvdD. “Alle nieuwbouw wordt in principe energiepositief, en wekt dus meer energie op dan zij verbruikt. Al het vervoer rijdt in 2030 op 100 procent duurzame energie. Vooral op elektriciteit en voor een klein deel op groene waterstof, een alternatief voor zwaar (internationaal) wegverkeer en de scheepvaart. De btw op het openbaar vervoer wordt afgeschaft. In 2030 is het openbaar vervoer 50 procent goedkoper. In elk treinstel zijn wc’s, stopcontacten en internet. In 2030 zijn vrijwel alle nieuwe bestel- en vrachtauto’s in Nederland elektrisch. Een klein deel rijdt op groene waterstof uit wind- en zonne-energie.”
Zoönosepandemie tikkende tijdbom
Zolang we het aantal gehouden dieren niet omlaag brengen, blijft de Nederlandse veehouderij een tikkende tijdbom voor een zoönosepandemie, zegt de Partij voor de Dieren. “De huidige EU-normen voor luchtkwaliteit zijn niet voldoende om onze gezondheid te beschermen. Daarom worden de veel strengere WHO-luchtkwaliteitsnormen wettelijk vereist.”
Zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en zorg voor mensen met een beperking wordt bij voorkeur kleinschalig aangeboden en is in elke gemeente gelijkwaardig. “Welke zorg je kunt ontvangen, mag niet afhangen van de gemeente waarin je woont. Wmo-zorgverleners worden beter ondersteund en betaald.”
De huidige EU-normen voor luchtkwaliteit zijn niet voldoende om onze gezondheid te beschermen
Recht op duurzame baan
Afkomst, geaardheid, genderidentiteit, geloofsovertuiging of huidskleur mag volgens de PvdD niemand meer belemmeren om een stageplek, baan of woning te vinden. “Ook mensen met een beperking hebben recht op een duurzame baan en eerlijke betaling. Duidelijke wetgeving en daadkrachtige handhaving gaan ervoor zorgen dat discriminatie op de arbeids- en woningmarkt aangepakt wordt.”
Het tijdperk van vrijblijvendheid van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) loopt ten einde. “Het heeft niet gewerkt. Er komt bindende Nederlandse IMVO-wetgeving. Bedrijven worden verplicht om mensenrechtenschendingen (inclusief kinderarbeid), milieuvervuiling, dierenwelzijnsaantasting en biodiversiteitsverlies in hun ketens te identificeren, te voorkomen en aan te pakken.”
Bron: Partij voor de Dieren
