“Aan het begin van dit jaar, nadat we half december een akkoord hadden, is er redelijk snel door onze leden en door de leden van FNV en CNV ja gezegd tegen het akkoord”, constateert Monsma. “Onze leden waardeerden het dat we een marktconforme cao hadden afgesloten, gericht op de problemen die we in de branche willen tackelen. Denk aan de arbeidsmarktkrapte, eerder stoppen met werken, maar ook duurzaamheid. Oftewel het aantrekkelijker maken van het werk. En denk eveneens aan opleidingen voor leidinggevenden en taak- en vakinhoudelijke aspecten.” Per 1 april kwam er voor schoonmakers al de eerste loonverhoging van 3,4 procent voorbij. Op 1 april 2023 nog eens 2,75 procent en op 1 april 2024 1,5procent. De cao is voor 2,5 jaar afgesloten en is geldig tot 1 juli 2024.
All-in uurloon
Helemaal enthousiast werden schoonmaakondernemers van het all-in uurloon dat al gebruikelijk is in de uitzendbranche. Onder all-in verstaan we een uurloon waarin het vakantiegeld is inbegrepen, en ook een vergoeding voor de afkoop van de vakantiedagen. Naast vakantiekrachten kunnen ook studenten en scholieren het all-in loon ontvangen. Om instroom in de sector verder aantrekkelijker te maken, werd afgesproken dat vakantiekrachten, studenten en scholieren tot aan de vakvolwassen leeftijd (20 jaar) kunnen kiezen om het loon wekelijks uitbetaald te krijgen. Monsma: “De reactie van ondernemers was: ‘Dit hadden we eerder moeten doen’. Met dat all-in uurloon, maar ook de verhogingen van de jeugdlonen springen we er als branche bovenuit ten opzichte van bijvoorbeeld de horeca of supermarkten. Het is echt een goed loon waarmee ondernemers nu dus makkelijker jongeren aan zich kunnen binden. Ten opzichte van andere branches waar vakantiekrachten werken betalen we ruim meer.”
Kennisoverdracht
Schoonmakend Nederland belegde twaalf sessies om de cao-schoonmaak uit te leggen aan haar achterban. “Het ging vooral om kennisoverdracht. Wat is er afgesproken en hoe werkt het? Bijvoorbeeld: een medewerker kan vrij vragen op een niet-Christelijke feestdag. Hoe moeten we dat inregelen? Het antwoord is: net als een normale andere vrije dag. Dit is een afspraak bovenop de wettelijk vastgestelde vrije dagen. Ook kwamen er vragen over hoe je dat all-in uurloon inregelt in je salarisadministratie, want sommige software heeft er moeite mee. Dat vergt wat creativiteit, maar de betreffende schoonmaakbedrijven zijn eruit gekomen.”
Tal van projecten
CNV, FNV en Schoonmakend Nederland maakten ook afspraken over tal van projecten die of doorgezet worden vanuit de vorige cao-periode of nieuw worden opgestart. Die projecten worden gestart vanuit de RAS. Monsma is vanuit Schoonmakend Nederland toegetreden tot het bestuur van de RAS om die projecten te begeleiden. Zo gaat een themagroep onderzoeken hoe duurzame inzetbaarheid vorm kan worden gegeven. Monsma: “De groep onderzoekt roosters, maar ook automatisering en robotisering.” Een commissie ziekteverzuim is bezig met haar opdrachtomschrijving te formuleren om ziekteverzuim in de branche terug te dringen.
Eerder stoppen met werken
Er is een themagroep RVU en generatiepact die met die onderwerpen aan de slag moet. Cao-partijen willen namelijk vanaf 1 januari 2023, via een verhoging van de RAS-premie met 0,3 procent, een bedrag beschikbaar maken voor een uit te werken Generatiepact-regeling. Met een Generatiepact krijgen senioren de mogelijkheid om minder te gaan werken, en zo gezond en fit hun pensioen te halen. RVU staat voor Regeling Vervroegde Uitkering. Het gaat om een regeling die een werknemer de mogelijkheid geeft op een uitkering om de periode tot aan zijn of haar pensioen en/of AOW te overbruggen. De RVU-regeling in de schoonmaak-cao geldt voor maximaal 2 jaar voor de ingangsdatum van de AOW-gerechtigde leeftijd. De regeling duurt tot en met 31 december 2025.
De reactie van ondernemers was: ‘Dit hadden we eerder moeten doen’
“Ook is er een themagroep Overige”, vertelt Monsma. “Daarin zit de opdracht om de cao te moderniseren, met laagdrempelige teksten en beeld. En hierin kijken we naar taakroulatie bij Schiphol. Hoe kunnen we door mensen telkens verschillende taken te geven hun belasting verminderen? Welke taken moet je dan meerouleren? Dat gaan we uitvogelen.”
Bezwaar tegen nieuwe schoonmaak-cao
Mede-branchevereniging Schoonmaken is een Vak (SieV) diende onlangs een een verzoek voor dispensatie in tegen de nieuwe schoonmaak-cao. “We hebben onze bedenkingen bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Karien van Gennip, ingediend tegen de reiskosten voor schoonmaakwerknemers op Schiphol en de nieuwe op te nemen vrije dag”, aldus Raymond Kouwenberg, voorzitter van SieV. “Waarom een locatie als Schiphol een betere reiskostenvergoeding geven dan de rest van Nederland?” Over het tweede punt: ‘De nieuwe schoonmaak-cao biedt de mogelijkheid om een vrije dag op een niet-christelijke feestdag op te nemen’, legt Kouwenberg uit: "Bijvoorbeeld voor een Dankdag voor het Gewas, Suikerfeest, Jom Kippoer of Loofhuttenfeest. Deze dagen kunnen nu aangemerkt worden als feestdag, maar Goede Vrijdag niet. Christenen hebben dan niet het recht om vrij te nemen op bijvoorbeeld Goede Vrijdag. Het klinkt flauw, maar in de letter van de tekst staat het er wel.”
Hoe kunnen we door mensen telkens verschillende taken te geven hun belasting verminderen?
Monsma van medebrancheorganisatie Schoonmakend Nederland zegt er kennis van genomen te hebben. “Wij zijn gevraagd om een reactie te geven aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Karien van Gennip. Dat hebben we gedaan en onze antwoorden liggen daar. Tot er een besluit is gevallen, houden we het onderwerp daar. Het belangrijkste voor ons is dat de hele cao door het ministerie algemeen verbindend verklaard wordt zodat er een gelijk speelveld met spelregels ontstaat voor alle schoonmaakbedrijven in Nederland.”
Protest hotelschoonmakers
Vakbond FNV organiseerde een protest voor hotelschoonmakers. De medewerkers lieten van zich horen omdat ze het oneerlijk vinden dat zij geen weekendtoeslag krijgen, terwijl schoonmakers in andere branches de toeslag wel krijgen. Monsma reageert: “Het staat vakbonden natuurlijk vrij om acties te houden, maar deze acties hebben ons wel verbaasd. Tijdens de onderhandelingen is de terugkeer van de weekendtoeslag, die in overleg met de vakbonden in eerdere cao's is afgeschaft in ruil voor meer loon, aan de orde geweest. Dat leidde niet tot afspraken daarover. Vakbonden hebben dat ook geaccepteerd. Wel zijn er afspraken gemaakt over onder meer een forse loonsverhoging, een hogere eindejaarsuitkering en de mogelijkheid om eerder te stoppen met werken. En voor hotelmedewerkers in het bijzonder is de feestdagentoeslag verhoogd per 1 januari 2023. Het is vreemd dat we dit in december hebben besproken en dat FNV vier maanden later dan al met acties komt.”
