In 2024 verbod op plastic wegwerpbekers in de kantine: einde van een tijdperk?

In 2024 verbod op plastic wegwerpbekers in de kantine: einde van een tijdperk?
Carola Put: "Een glas of een mok van porselein of keramiek drinkt lekkerder en is duurzamer."

Vanaf 1 januari 2024 moet de plastic wegwerpbeker waarschijnlijk verdwijnen uit kantines van kantoren. Herbruikbare bekers zijn dan de norm, om milieuvervuiling en plastic afval te verminderen. De afgelopen maanden hebben bedrijven kunnen nadenken over een geschikt alternatief, zoals glazen bekers of porseleinen mokken. Dat zorgt voor uitdagingen, ziet Carola Put, manager Formules en Producten bij CSU.

Dagelijks gooien we alleen al in Nederland 19 miljoen plastic wegwerpbekers en -voedselverpakkingen weg. Dat moet anders, vindt de overheid, en daarom komt er  hoogstwaarschijnlijk een verbod op wegwerpbekers die plastic bevatten.  

Het is nog niet helemaal zeker dat de wet er komt. Onlangs stemden 82 Kamerleden in met een motie om papieren bekertjes onder voorwaarden (met maximaal 5 procent plastic), toch nog toe te staan. Voor nu gaan veel bedrijven ervanuit dat de wet er gewoon komt.

Het allerbeste alternatief

Natuurlijk zijn er organisaties die hierin vooroplopen, maar wetgeving blijft in deze tijd noodzakelijk om duurzame verandering te realiseren. Dit levert interessante discussies op. Carola Put van CSU: “Als ik aan mijn collega’s vraag of zij hun koffie liever uit een wegwerpbeker drinken of uit een herbruikbare variant, dan zal het merendeel kiezen voor een glas of een mok van porselein of keramiek. Dat drinkt lekkerder en is duurzamer.”

Een glas is overigens het meest duurzaam, zo blijkt uit het onderzoek Nationaal Energietraineeship (bron: www.denkdoeduurzaam.nl), en daarbij het meest hygiënisch. Toch zijn veel kantoren nog uitgerust met koffieautomaten voorzien van wegwerpbekers. Dit is vaak om één praktische reden: het is een makkelijk systeem en we doen het al jaren zo – zonder na te denken over de milieu-impact.

Dit houdt bedrijven tegen

Hoewel het voor kleine bedrijven wellicht een kleine moeite is om de wegwerpbeker te verruilen, ervaren grote organisaties wel degelijk uitdagingen. Want áls je dan met een alternatief komt voor de wegwerpbeker, dan moet dat alternatief wel duurzaam genoeg zijn. Zo schreef Carola eerder over de voor- en nadelen van herbruikbare plastic bekers, glazen en porseleinen kopjes.

Ook brengt het praktische uitdagingen met zich mee. Niet elke locatie of verdieping is uitgerust met een vaatwasser of wasbak. En wie in de organisatie zorgt ervoor dat de koffiehoek schoon blijft, met al die afwas? Ook is hygiëne een zorgpunt, omdat bacteriegroei en nare geurtjes kunnen ontstaan als servies niet volledig droog uit de vaatwasser komt. Om deze zaken goed in te richten en hygiëne te waarborgen, zijn facilitaire partners noodzakelijk. Zo zijn er bedrijven die hun servieslogistiek uit handen geven aan hun cateraar of schoonmaakbedrijf.

Duurzamer door cultuurverandering

Voor organisaties vraagt dit dus om een systeemverandering, en dat gaat vaak moeizaam. Hoe komt dat eigenlijk? Vaak zit het ‘m in bestaande gewoontes en regels binnen organisaties. De Institutional Theory verklaart dit fenomeen: net als mensen neigen bedrijven naar wat sociaal 'normaal' is. De vrees voor verandering, kosten en traditionele ideeën kunnen een switch naar duurzaamheid in de weg staan.

Bedrijven passen priming-technieken toe, bijvoorbeeld door een pijl te plaatsen in de richting van de vaatwasser.”
— Carola Put

Dit is dan ook de reden waarom veel organisaties moeite hebben om duurzaamheid te integreren in hun bedrijfsvoering. Een manier om dit patroon te doorbreken, is door te werken aan cultuurverandering. En dat gaat natuurlijk niet over één nacht ijs, maar in kleine stappen.

“Bij CSU zien we mooie voorbeelden van klanten die deze stapjes zetten’, vertelt Carola. “We zien klanten die aansprekende signing inzetten om gebruikers te stimuleren zich aan gebouwafspraken te houden. Ook passen bedrijven priming-technieken toe, bijvoorbeeld door een pijl te plaatsen in de richting van de vaatwasser. Ik hoop en verwacht dat er bedrijven zijn die het verbod op wegwerpbekers als een kans zien om een mooie stap te zetten naar meer duurzaamheid.”

De complexiteit van eenvoudige veranderingen

De wegwerpbeker symboliseert daarmee de complexiteit van ogenschijnlijk eenvoudige veranderingen. Tegelijkertijd bewijst het ook dat je met relatief simpele veranderingen een groot effect kunt behalen. Waar duurzaamheidsdoelen vaak gericht zijn op de lange termijn, is deze maatregel concreet en overzichtelijk, ondanks de genoemde uitdagingen.

“Laten we het organisaties zo makkelijk mogelijk maken om duurzame verandering te realiseren. Dit kan door duurzame, praktische en hygiënische oplossingen te bieden’, aldus Carola. “Zo zetten we samen een tastbare stap in de richting van een duurzamere toekomst, die ook nog eens bijdraagt aan het visitekaartje van je organisatie. Want laten we eerlijk zijn, er gaat niets boven een lekkere thee of koffie in een echte koffiemok, of beter nog, in een mooi glas.“

Dit artikel is gesponsord door CSU.