Healthcare Cleaning Forum benadrukt belang van uitvoerbare schoonmaakprotocollen

Professor Didier Pittet, voorzitter van Clean Hospitals en infectiepreventiedeskundige bij de universiteit van Geneve, trapte het evenement af. "Never waste a good pandemic", zei hij over de coronacrisis. Er is meer aandacht voor en bewustzijn over het belang van infectiepreventie en schoonmaak. "Vroeger werd er niet zoveel gepraat over omgevingshygiëne, want het is geen sexy onderwerp. Nu is dat wel anders. Dat momentum moeten we vast zien te houden", adresseerde hij het publiek.

Ziekenhuis versus hotel

Wat maakt het schoonmaken van een ziekenhuis of andere zorginstelling nu eigenlijk zo anders dan de schoonmaak van bijvoorbeeld een hotel? "Die vraag moeten we onszelf continu blijven stellen", aldus Pittet. Vooral vanwege het feit dat veel ziekenhuizen de schoonmaak uitbesteden aan een extern schoonmaakbedrijf. Daar schuilt een gevaar in, blijkt uit zijn verhaal. De meeste partijen zijn professioneel en weten van wanten, maar niet iedereen heeft de benodigde specialistische kennis in huis.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Pittet noemt een aantal zaken die ziekenhuisschoonmaak kenmerken. Zo zijn de verschillen binnen één ziekenhuis of instelling in de schoonmaak of het gewenste hygiëneniveau heel groot. De entree of hal op een verpleegafdeling maak je immers anders schoon dan een OK-afdeling. Maar denk ook aan de kwetsbare patiënten of de specifieke, besmettelijke ziektemakers die elders in de maatschappij niet voorkomen.

Ziekenhuisinfecties

Daarmee komt de professor op het onderwerp ziekenhuisinfecties (healthcare associated infections). "Het is een stille epidemie", stelt hij. Jaarlijks sterven er namelijk maar liefst 16 miljoen aan de gevolgen van zo'n ziekenhuisinfectie. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 50 tot 70 procent van die infecties wordt overgedragen via de handen. Een groot deel van die overige 30 tot 50 procent wordt via de omgeving verspreid. "Daarom is omgevingshygiëne zo enorm belangrijk in de strijd tegen ziekenhuisinfecties."

"Het gaat er niet om welk product je gebruikt, maar om hoe je het product gebruikt."

De mens maakt het verschil

Om voor die omgevingshygiëne te zorgen, heb je uiteraard goede producten nodig. "Het gaat niet alleen om die producten, maar ook om de mensen die ermee werken", benadrukt Pittet. "Het is belangrijk dat de mensen het product goed gebruiken. Op de juiste manier, op de juiste plek en op het juiste moment."

En: "Het gaat er niet om welk product je gebruikt, maar om hoe je het product gebruikt. Daarvoor is het belangrijk dat de protocollen en richtlijnen duidelijk en toepasbaar zijn. En dat zorginstellingen nieuwe producten goed introduceren en de medewerkers faciliteren om het goed te gebruiken."

Praktisch uitvoerbaar

Dat punt werd ook gemaakt door spreker Martin Kiernan. Hij maakt onderscheid tussen 'work as imagined', dus hoe je het werk in een perfecte wereld het liefst zou willen doen, en 'work as done', dus hoe het er in de praktijk echt aan toe gaat. "In hoeverre begrijpen degenen die de protocollen en richtlijnen schrijven wat dit betekent voor de mensen op de werkvloer die ermee moeten werken? De schoonmaakvoorschriften moeten niet alleen duidelijk en begrijpelijk zijn, maar ook praktisch uitvoerbaar."

Ook zei hij: "Schoonmaak in de gezondheidszorg is echt een specialisme. Daardoor staat schoon garant voor veilig. Dat moet erkend worden." Ook benadrukt dat Kiernan dat het belangrijk is om niet alleen te onderzoeken of iets schoon is, maar om ook te kijken naar de manier waarop er schoongemaakt is.

Meer onderzoek nodig

Alexandra Peters, verantwoordelijk voor onderzoek en onderwijs bij Clean Hospitals, beklom ook het podium. Zij analyseerde bestaand wetenschappelijk onderzoek naar interventies op het gebied van omgevingshygiëne. De vraag: kunnen interventies in de omgevingshygiëne (van trainingen tot de introductie van bijvoorbeeld microvezel of UV-C) bijdragen aan de vermindering van het aantal ziekenhuisinfecties?

Conclusie is dat het verbeteren van de omgevingshygiëne zeker kan bijdragen aan de veiligheid van patiënten, maar ook concludeert Peters dat er veel meer onderzoek nodig is. Wat is precies de rol van de omgeving en de omgevingshygiëne in de verspreiding van ziekenhuisinfecties? En hoe kan dat gestopt worden? "Er is meer onderzoek nodig, maar daar moeten we niet op gaan zitten wachten. We moeten omgevingshygiëne nu een prioriteit maken."

Ook nog een belangrijke take-away van haar presentatie: "We zijn met z'n allen aan het digitaliseren. Belangrijk daarbij is dat we niet het menselijke weghalen, maar de menselijke fouten weghalen."