Niezen is sinds 1989 actief in diverse functies binnen de professionele schoonmaakbranche. "Gedurende al die jaren heb ik me ingezet om het bewustzijn te vergroten dat schoonmaken een vak is waar niemand buiten kan. De meerderheid van de professionele schoonmakers werkt bij schoonmaakbedrijven. Vanuit deze hoek is de Dag van de Schoonmaker ontstaan. Hierbij wordt gesproken over waardering en respect. Gelukkig zijn er veel schoonmaakbedrijven die oprecht begaan zijn met hun medewerkers. Helaas heb ik ook LinkedIn-posts gezien van schoonmaakbedrijven waarvan ik weet dat winst de enige motivatie is, zelfs al gaat dit ten koste van de schoonmakers. Ik wil benadrukken dat er heel veel goed gaat, maar dat er ook zeker verbetering nodig is."
Meest gehoorde verbeterpunten
"Tijdens het verzorgen van schoonmaaktrainingen werk ik met mensen die werkzaam zijn bij een groot aantal verschillende schoonmaakbedrijven en bedrijven met een eigen schoonmaakdienst. Doordat ik deze cursussen verzorg, heb ik veel gehoord en ben ik getuige geweest van de meest uiteenlopende omstandigheden. Ook merk ik veel op tijdens bezoeken die ik doe aan bedrijven tijdens mijn advieswerk." De meest voorkomende commentaren die hij hoort als opdrachtgevers en schoonmakers spreken over misstanden zijn:
- Leidinggevenden die afspraken niet nakomen
- Leidinggevenden die niet vakbekwaam zijn
- Werken zonder de juiste middelen en materialen
- Werkdruk is buitensporig hoog
1. Leidinggevenden die afspraken niet nakomen
"Ik heb jarenlang als leidinggevende gewerkt, en ik weet dus uit eigen ervaring dat dit geen gemakkelijke functie is. Als leidinggevende bij een schoonmaakbedrijf heb ik ook heus wel steekjes laten vallen, maar dit was bij mij echter altijd een harde regel: afspraken die je maakt moet je nakomen. Als adviseur en trainer ben ik in mijn werk regelmatig op stap met leidinggevenden. Wat mij vaak opvalt is dat wanneer zij afspraken maken met klanten of mensen aan wie ze leidinggeven, niets opschrijven. De praktijk laat zien dat als je niet nauwkeurig bijhoudt wat je hebt afgesproken, de kans groot is dat je afspraken zult vergeten na te komen. En hoe meer druk er op je ligt, hoe groter de kans dat je dingen vergeet."
Communicatie is de sleutel
"Tijdens mijn trainingen aan leidinggevenden hoor ik ze vaak klagen over vervelende klanten en lastige schoonmakers. Ik luister altijd en vraag door en merk vaak dat deze “vervelende” klanten en “lastige” schoonmakers in beginsel niet bestaan. Heb je alles gedaan wat er was afgesproken? Ben je duidelijk geweest, of heb je bepaalde zaken op hun beloop gelaten? Als je merkt dat je een afspraak niet kunt nakomen, dien je dit meteen aan te geven. Communicatie is de sleutel om te voorkomen dat er problemen ontstaan. En als er problemen zijn, is een oprechte communicatie de enige weg naar een oplossing die voor alle partijen bevredigend is. Als leidinggevende is het mijns inziens van het grootste belang dat je er in basis van houdt om met mensen te werken. Als je dat niet doet, kun je beter op zoek gaan naar een andere baan. Anders zul je voortdurend strijd voeren in je werk. En oh ja: als je een keer wat bent vergeten is het heel sterk om dat toe te geven. Eerlijkheid is niet altijd comfortabel maar wordt vaak op langere termijn wel gewaardeerd."
2. Leidinggevenden die niet vakbekwaam zijn
"Als bevlogen vakman in de professionele schoonmaakbranche ben ik van mening dat leidinggevenden in die sector vakinhoudelijke kennis moeten hebben. Het gebrek aan deze kennis verbaast me al jaren en het lijkt alleen maar erger te worden. Wat is je betrokkenheid bij het vak als je weinig vakkennis hebt? Kennis over bijtelling van de auto van de zaak en de cao-rechten is ruimschoots aanwezig. Maar als ik vraag welke vloer is dit en hoe je die het beste schoonmaakt of hoe je een probleem oplost, blijven de antwoorden vaak uit."
Respect van medewerkers
Hij vervolgt: "Een leidinggevende met vakinhoudelijke kennis krijgt het respect van de medewerkers aan wie hij of zij leiding geeft. Door vakinhoudelijke kennis ziet een leidinggevende waar de schoonmaker nog training nodig heeft om beter te worden in het schoonmaakvak. Een gebrek aan vakinhoudelijke kennis is vaak de oorzaak van klachten bij klanten en kan ervoor zorgen dat je voornamelijk bezig bent met klachtenbeheer in plaats van relatiebeheer. Vakinhoudelijke kennis en het nakomen van afspraken zorgen voor een sterke band met de opdrachtgever. Vakinhoudelijke kennis is dus een belangrijke sleutel tot succes."
Werk monitoren
Vanuit de cao moeten schoonmaakmedewerkers verplicht de basis schoonmaakopleiding volgen. "Ik ben van mening dat dit een goede zaak is, aangezien schoonmaken een vak is. Wat ik in de praktijk zie, is dat schoonmakers al heel snel weer op de oude manier werken, net zoals voor de opleiding. Middelen en materialen worden niet op de juiste manier gebruikt en het lichaam wordt onnodig zwaar belast. Als bedrijf ben je er niet alleen met 5 lessen van drie uur om een blijvende positieve verandering te bewerkstelligen bij de medewerkers die schoonmaakwerk uitvoeren. Het is van belang om het werk bij te houden en te monitoren. Een mooie taak voor de vakgeschoolde leidinggevenden. Leren is een continu proces. Leven is permanente educatie."
3. Werken zonder de juiste middelen en materialen
"Eerder dit jaar was ik bij een verpleeghuis met een eigen schoonmaakdienst. Ik was gevraagd hen te ondersteunen bij het vinden van een nieuwe leverancier en een pakket van middelen en materialen vast te stellen. Dit vind ik bijzonder leuke opdrachten omdat ik echt het verschil kan maken voor de schoonmakers met wat voor een materialen ze gaan werken. In mijn uiteindelijke advies stond iets over het aanschaffen van telescopisch verstelbare stelen en een bepaald type materiaalwagen. De afdeling inkoop wilde deze stelen niet, de aanschafprijs was te hoog. Er moesten gewone glasfiber stelen gekocht worden."
Schouderklachten zijn erger
Het klopt dat een verstelbare steel duurder is, maar wat brengt een stuk maatwerk aan werkverlichting voor een schoonmaker. Ik heb ze aangegeven dat gebruik maken van een niet verstelbare steel niet meer van deze tijd is. Een schoonmaker die een dag uitvalt door schouderklachten is heel oneerbiedig gezegd duurder dan een paar telescopisch verstelbare stelen. Verder had ik een materiaalwagen geadviseerd die was voorzien van een aanpasbare duwbeugel met voldoende afstand naar de wagen. Elke schoonmaker kon hierdoor vrij en in een goede houding de wagen meenemen. Deze wagen was duurder dan een andere aangeboden materiaalwagen die ook nog eens was voorzien van een goedkoop type wielen. Na een nieuw verhelderend gesprek waar behalve de inkoper ook de facilitair manager aanwezig was, is er een keuze gemaakt voor de meest optimale middelen en materialen voor de huishoudelijk medewerkers."
Inzet van de juiste middelen en materialen is lange termijn denken.
Ergonomisch gereedschap
"Inzet van de juiste middelen en materialen is lange termijn denken. Dit besef mis ik vaak als ik in contact ben met bedrijven. Een tijdje terug bijvoorbeeld in een groot hotel, met honderden meters tapijt in brede gangen, die de schoonmakers met simpele stofzuigers moesten stofzuigen. Ze gebruikten geen borstelstofzuigers vanwege de kosten. "Het klopt dat borstelstofzuigers in aanschaf duurder zijn dan normale stofzuigers. Maar een borstelzuiger is ergonomisch gereedschap voor schoonmakers dat schouder- en rugklachten voorkomt. Verder wordt het tapijt beter onderhouden en kan ik in kortere tijd vele m2 tapijt stofzuigen."
Voldoende materialen
Tijdens het verzorgen van trainingen hoort Niezen schoonmakers wel eens klagen over te weinig doekjes, te late levering van materialen of stofzuigers die al tijden kapotte onderdelen hebben. "Bij de meeste schoonmaakbedrijven is het goed geregeld, maar ik maak het echter nog te vaak mee dat de middelen en materialen niet voor elkaar zijn. Jammer, want wil je als bedrijf of organisatie een tevreden (interne) klant dan heb je de juiste middelen nodig om goed schoon te maken."
4. Werkdruk is buitensporig hoog
"Een salesmanager van een schoonmaakbedrijf moet een offerte maken voor een potentiële opdrachtgever. Het maken van een calculatie ligt ten grondslag aan een offerte. De salesmanager weet dat hij concurreert met nog drie andere schoonmaakbedrijven. Uit de calculatie komt 151 uur per week. 'Ik wil scoren denkt de salesmanager en maakt er 134 uren van.' De offerte is gescoord en de opdracht wordt doorgezet. Bij het indelen van de taken ontstaat er een gevoel van stress bij de rayonmanager van het schoonmaakbedrijf, ze houdt een behoorlijk stuk gebouw over. Er wordt geïnformeerd bij sales of de opgegeven in te zetten uren kloppen? Ja! Die kloppen."
Kramp in de buik
"Enige tijd na de opstart van de klus geeft de objectleiding aan dat de bedachte taakindeling niet uitvoerbaar is. Er blijft ieder dag een deel van het gebouw over: er is tijd tekort. De rayonmanager bezoekt het pand met enige kramp in de buikstreek en vertelt de objectleiding dat er efficiënter gewerkt moet worden. De rayonmanager vertrekt en sust haar geweten dat het niet haar schuld is. De objectleiding roept met het lijf vol stress de schoonmaakmedewerkers bij elkaar en vertelt ze dat ze veel sneller moeten werken. Inmiddels zijn we vier maanden verder. Het percentage ziekteverzuim is enorm, een aantal oorspronkelijke schoonmakers op het pand inclusief de objectleiding zijn ziek thuis. Het rendement op het pand is ronduit slecht en de rayonmanager is inmiddels op het matje geroepen bij de districtsmanager. Overigens in januari had de afdeling sales een feestelijke bijeenkomst. De geprognotiseerde omzet wat behaald."
Veranderen
"Gelukkig vinden dit soort praktijken niet plaats binnen jouw organisatie. Jouw afdeling sales weet dat de calculatie de basis is voor een gezond klimaat binnen het schoonmaakbedrijf en een partnerschap met de opdrachtgever. Toch?" Hij besluit: "Wil je iets veranderen in jouw organisatie en wil je de dag van de schoonmaker veranderen in de dag van de tevreden schoonmaker? Ik kijk graag met je mee."
