“We zijn als maatschappij aan het bewegen”, begint Ten Hoonte haar keynote. “Van een industriële en verzorgde samenleving naar iets waarvan we niet precies weten hoe het eruitziet. Maar dát we aan het bewegen zijn, dat voelen we allemaal.” Daar liggen vier grote ontwikkelingen aan ten grondslag. “Op het gebied van demografie, technologie, globalisering en duurzaamheid zijn vraagstukken waar we niet meer aan voorbij kunnen. Daar moet we naar kijken, als mens, als organisatie en als maatschappij.”
We worden ouder: wat betekent dat?
“Op het gebied van demografie zijn er een aantal bijzondere ontwikkelingen gaande”, vervolgt Ten Hoonte. “We worden namelijk ouder. En dat zegt niet alleen iets over ons eigen leven, maar ook over ons werk en over onze samenleving. Bijvoorbeeld over de manier waarop de pensioenen zijn geregeld. Het gegeven dat een meisje dat vandaag de dag wordt geboren vijftig procent kans heeft om honderd jaar oud te worden, daar moeten we iets mee. We moeten ons afvragen wat dat betekent en hoe we daarmee om moeten gaan.”
Wat betekent technologie?
Technologie speelt daar een belangrijke rol in. “Het is voor iedereen heel belangrijk om zich af te vragen welke technologieën nu zo belangrijk zijn en op welke manieren die ingrijpen. Verdiep je er eens in. Wat is big data? Wat doet AI? Gebruik je verbeeldingskracht om te bedenken wat dat zou kunnen betekenen voor jouw werk, je organisatie en voor de maatschappij. Hoe zou je die technologie kunnen inzetten?” Maar het gaat verder, vervolgt Ten Hoonte. “Technologie heeft neveneffecten. Het is grenzeloos en doorbreekt de hiërarchie. Mijn jongere collega weet er véél meer over, waardoor gympen in de boardroom opeens aan de orde van de dag zijn.”
Gebruik je verbeeldingskracht om te bedenken wat technologie kan betekenen voor jouw werk en organisatie
Waar ben ik?
“Globalisering is ook een feit. De wereld gaat open. Daardoor ontstaan er nieuwe, grote vraagstukken. Bijvoorbeeld over grote organisaties die de wereld van de toekomst veel beter begrijpen dan wij. Op welke manier verhouden wij ons daartoe? Lopen we niet achter de feiten aan? Tegelijkertijd hebben we door de globalisering een enorme hang naar waar ben ik, als mens? Hoe kom ik tot mijn recht en hoe verhoud ik mij tot de rest? Wat betekent dit voor mij, mijn kinderen, onze maatschappij? Het draait om de vragen wat doet globalisering met ons als mensen en hoe geven wij daar zelf een antwoord op?”
Van businessmodel naar waardemodel
Dan als laatste: duurzaamheid. “Profit en people zijn ongelofelijk belangrijk om veel beter naar te kijken dan we vandaag de dag doen”, stelt de spreekster. Want organisaties verschuiven van een businessmodel naar een waardemodel. Wat is de waarde van jouw organisatie in de samenleving? Ten Hoonte: “Voor mensen betekent dat dat je heel goed moet afvragen: tot waar en wanneer ben ik in wat eigenlijk productief? Hoe kan ik mijn geld verdienen? En op welke manier zorg ik dat ik vitaal ben, ook financieel gezien? Heb ik mijn verandervermogen wel vormgegeven? Dat gaat ook over een duurzame arbeidsmarkt voor mensen. En ondernemingen spelen daar een belangrijke rol in.”
Wendbaar en weerbaar
Als je inzoomt op de vraagstukken van vandaag de dag, dan gaat het over de manier waarop organisaties in die bewegelijke wereld hun aanpassingsvermogen vormen. Daar maakt arbeid deel van uit. “We moeten met elkaar verzinnen hoe we al die ontwikkelingen zodanig kunnen laten uitwerken, dat we toeleven naar een inclusieve samenleving”, zegt Ten Hoonte. “We hebben leiders nodig. Leiders die zien dat dat wereld verandert en dat we daardoor anders moeten denken. We moeten zorgen dat mensen wendbaar en weerbaar zijn.”
Work as a service
“Ik zou het zo mooi vinden als we in Nederland een ontslagvrije samenleving kennen. We moeten toe naar het idee dat iedereen in onze samenleving belangrijk is en dat iedereen een steentje bijdraagt. En je bent of aan het werk, of werkzoekend, of in opleiding, of even aan het uitrusten. Dat noem ik work as a service”, zegt Ten Hoonte.
Ik zou het zo mooi vinden als we in Nederland een ontslagvrije samenleving kennen
“Waarbij je je arbeidsvoorwaarden door je hele loopbaan heen bij je draagt. En waarbij je bij organisaties aanbelt om extra expertise op te doen. ’Natuurlijk kan dat hier, voor hoelang?’, zeggen ze dan. En na die tijd pak je je koffers weer in en ga je verder. Het gaat om een arbeidsrelatie die over organisaties heen gaat. Een arbeidsrelatie die je ervaart als een service. Ik geloof dat dat voor iedereen kan, als we dat langs acht partjes doen: Vitaliteit, community en organiseren, educatie en training, faciliteiten en uitrusting, loopbaanontdekking en planning, financiën en administratie, benefits en verzekeringen en, als laatste, identiteit en reputatie.”
[Tekst gaat verder onder de afbeelding]
Loopbaan en ontwikkeling veiligstellen
Ze illustreert het concept aan de hand van de coronacrisis. Een tijd waarin veel mensen opeens zonder werk thuis kwamen te zitten. “We zouden met zijn allen moeten kijken naar manieren waarop diegenen alsnog aan het werk kunnen, desnoods tijdelijk in een andere sector. En als de crisis voorbij is, kunnen ze weer terugkeren. Dat is werk als een service. Ik geloof dat organisaties hier een verschrikkelijk belangrijke rol in hebben. Je moet als organisatie het gesprek aangaan. Op welke manier kan ik mezelf ontwikkelen? Kan ik meer, of misschien andere uren werken? Dat soort zaken hebben te maken het veiligstellen van je loopbaan, je ontwikkeling en daarmee je sociale zekerheid.”
Afsluitend: “Het is aan u en aan mij. Niet aan de Haagse vierkante kilometer, want daar zit kiezersbelang in de weg. Wij kunnen ervoor zorgen dat die duurzame arbeidsmarkt ontstaat en beklijft. Deze tijd vraagt om verbeeldingskracht. Doe je ogen dicht en denk na over hoe jij een duurzame arbeidsmarkt voor je ziet. En wat daarin de rol is die je als individu, organisatie en maatschappij hebt.”
