Naast de aanvullende loonafspraken in mei 2023, wilden de vakbonden FNV en CNV ook over deze twee onderwerpen afspraken maken. Daarover gingen ze, zoals in mei afgesproken, in oktober en november om tafel met Schoonmakend Nederland. De werkgeversorganisatie zegt dat ze een voorbehoud in mei hebben gemaakt. De uitkomst van die gesprekken zou ook kunnen zijn dat er geen afspraken worden gemaakt. “Dat was niet de afspraak”, reageert Bos kwaad. “Ik vind het onbegrijpelijk. Er staat zwart-op-wit dat we de intentie hebben om vóór 1 januari 2024 aanvullende afspraken over een loyaliteitsbonus en de weekendtoeslag, voor hotelschoonmakers, te maken. Wij zouden geen algemene loonsverhoging over 2024 meer vragen, maar het houden bij de loonafspraken van mei.”
Aanvullende afspraken kosten altijd geld
Bos zegt dat het mis is gegaan bij de werkgevers die hun achterban hebben verteld dat er geen kostenstijgingen meer zouden komen in 2024, behalve dan de al afgesproken zaken in mei. “Dat kun je niet zo zeggen tegen je achterban. Als je afspreekt om aanvullend hierover in gesprek te gaan, kost dat altijd geld. Als je dan aan tafel komt met de mededeling dat het geen geld mag kosten, heb je dus helemaal niet de intentie om een afspraak te maken.” Bos vindt het zuur voor schoonmakers die lang in dienst zijn bij schoonmaakbedrijven. “Die lopen zo lang mee in de schoonmaakbranche en hun loon is in twintig à dertig jaar achtergebleven bij de inflatie. De zwaar bevochten 10 euro uit 2008 zou, als het loon met de inflatie was meegestegen, nu al 16,50 euro moeten zijn en niet de 14,35 euro die het nu is. Daarnaast kun je met een loyaliteitsbonus schoonmakers behouden voor de branche. Dat in een branche die toch al een grote doorstroom kent.”
Afspraak is blijkbaar geen afspraak
Daarbij komt dat schoonmaakbedrijven een mooie omzetstijging hebben laten zien, constateert Bos. “Een op de tien schoonmakers ziet op de eerste dag toch maar af van zijn functie. En wie mogen er dan opdraven? Inderdaad, de loyale schoonmaakmedewerkers. Die moeten goed beloond worden voor hun inzet en hebben iets extra’s hard nodig.” Ook hotelschoonmakers hebben recht op weekendtoeslag. “Wat daar vooral speelt, is dat zij in het weekend minder verdienen dan andere schoonmakers en zich dus terecht gediscrimineerd voelen.” Bij het Schoonmakersparlement met leden van FNV wekt de opstelling van Schoonmakend Nederland wantrouwen. “Afspraak is blijkbaar geen afspraak. Ook niet als we het zwart op wit hebben. Dan staat dus ook ons deel van de afspraak, geen looneis voor 2024, op losse schroeven.”
Stijging was noodzakelijk
Schoonmakend Nederland kwalificeert de afspraken in mei als “een ongekende stijging waarover onze leden nog steeds flink in gesprek moeten met opdrachtgevers om dit geïndexeerd te krijgen.” Bos reageert: “Natuurlijk, die stijging was mooi, maar ook, vanwege de enorme inflatie en de stijging van het minimumloon gewoonweg noodzakelijk. Anders kwamen schoonmakers met hun financiën onder water te staan. Sterker nog, de inflatie over 2022 komt uit op zo’n 10 procent. Dan is er nog steeds een gat met het loon. Daarnaast: keer op keer stel ik schoonmaakbedrijven voor om samen met ons naar de opdrachtgevers te gaan om daar een hogere prijs voor de schoonmaak te bedingen. Maar daar willen ze nooit aan. Ze kijken graag toe hoe wij dat voor hen opknappen. Vervolgens komen ze altijd met de smoes dat ‘de opdrachtgevers het niet willen betalen.’ Dat verhaal wil ik niet meer horen.”
Strijdbare FNV
Bos zegt dat de schoonmakers die lid zijn van FNV Schoonmaak strijdbaar zijn. Daar waar CNV milder is. Jan Kampherbeek, vakbondbestuurder bij CNV, zei eerder tegen Service Management: “We hadden toch echt verwacht en gehoopt dat we een stap verder konden komen. Maar de werkgevers zeggen dat ze nu al grote moeite hebben om de extra loonsverhoging door te berekenen aan opdrachtgevers. Ze willen op dit moment niet nog weer extra kosten maken. Tegelijkertijd: het is ook alweer snel maart 2024. Dan gaan we alweer onderhandelen over de nieuwe cao. In de brief schrijven de werkgevers dat ze dan ‘graag verder praten’ over de ervaringstoeslag en de weekendtoeslag. Daar houden we hen aan, graag zelfs. Van uitstel komt dus wat ons betreft zeker geen afstel. Deze twee onderwerpen komen zeker hoog op onze cao-agenda.”
Algemeen verbindend verklaard
Let wel, de partijen kunnen niet onder de afspraak van mei uit. Die is inmiddels door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid algemeen verbindend verklaard. Per 1 november 2023 kwam er daardoor 3,5 procent loon bij, per 1 januari 2024 3 procent en per 30 juni 2024 5,5 procent. De laagste trede (trede 0) verdwijnt vanaf 1 januari 2024 uit de cao. Schoonmakers beginnen dan minimaal bij trede 1. Dit zijn aanvullend afspraken gemaakt voor de cao die 1 juli 2024 afloopt. FNV kan dus besluiten voor na die periode aanvullende looneisen te stellen.
