Om de woningbouw te versnellen, wil het kabinet de stapeling van lokale regels en procedures aanpakken en regeldruk verminderen. Een externe adviesgroep met leden vanuit de bouwsector, wetenschap en lokaal bestuur werkt aan een adviesrapport met voorstellen. Een conceptrapport voor fase 1 is op 2 april 2025 gepubliceerd.
Slechte zaak
'Tot onze verbazing wordt onder andere voorgesteld om de Checklist Veilig Gebouwonderhoud uit de omgevingsvergunning te schrappen', zegt Ilse Mariën, manager platformen bij Schoonmakend Nederland. 'In de toelichting wordt gesteld dat de gemeente geen bevoegd gezag is over deze arbo-regels. Omdat de regel gezien wordt als een onnodige administratieve last kan deze - volgens de commissie - worden geschrapt en nemen de advieskosten af. Maar dit is voor alle betrokkenen een slechte zaak.'
Zij roept op om op het conceptadviesrapport fase 1 te reageren. Dat kan alleen vandaag nog (vrijdag 11 april) op de website van het ministerie van Volkshuisvesting.
Wat is de checklist veilig gebouwonderhoud?
Schoonmakend Nederland heeft zich jarenlang samen met andere onderhoudsbedrijven ingezet om in de wet te laten vastleggen dat wanneer er gebouwgebonden veiligheidsvoorzieningen nodig zijn om onderhoud aan het gebouw veilig te kunnen uitvoeren, dat dan bij het beoordelen van die voorzieningen gebruikgemaakt wordt van de checklist veilig onderhoud op en aan gebouwen.
Bij de aanvraag van een bouwvergunning voor nieuwbouw moet de aanvrager met deze checklist aantonen dat veilig onderhoud mogelijk is. Zo denken ontwerpers van gebouwen - vanaf het ontwerp - na over veilig onderhoud en is geborgd dat tijdens de bouw de benodigde voorzieningen opgenomen worden (denk aan een gevelonderhoudsinstallatie) om het gebouw ook na oplevering veilig en gezond te onderhouden.
Terug in de tijd
Ilse Mariën: 'Schoonmakend Nederland is tegen het laten vervallen van de checklist. Met het wegvallen daarvan vervalt immers ook de verantwoordelijkheid bij de aanvrager van de omgevingsvergunning om ervoor te zorgen dat de nieuwbouw veilig te onderhouden is. De kans is dan ook levensgroot dat er panden neergezet gaan worden waar enkel met ‘lage’ werkmethoden gewerkt gaat worden.'
'In de arbeidshygiënische strategie staat onder welke voorwaarden de verschillende werkmethoden mogen worden ingezet. 'Lage' werkmethoden zijn doorgaans goedkoper dan voorzieningen aan het gebouw (bijvoorbeeld: geen gevelonderhoudsinstallatie meer, maar de keuze om ramen via rope access te wassen).'
'Gesteld wordt dat de gemeente geen bevoegd gezag is over de arbo-regels. Maar als de gemeente dat niet doet, wie dan wel? Het loslaten van de checklist veilig gebouwonderhoud leidt ertoe dat ontwerpers de focus vooral op het esthetische van gebouwen gaan leggen, waardoor er minder rekening gehouden wordt met hoe je een pand onderhoud en zorgt dat het netjes en schoon blijft, nadat het is opgeleverd. Daarmee gaan we terug in de tijd.'
Veiligheid en verantwoordelijkheid
De checklist is er dus niet voor niets, aldus de branchevereniging. Het draait allereerst om veiligheid. Ontwerpers denken vanaf het begin na over het veilig onderhoud en de benodigde voorzieningen. Daarmee blijven gebouwen ook langer netjes en beter onderhouden. Maar het gaat ook om verantwoordelijkheid: de checklist zorgt ervoor dat aanvragers van vergunningen verantwoordelijk blijven voor de veiligheid van de nieuwbouw.
Ilse Mariën: 'Schoonmakend Nederland heeft inmiddels op de conceptrapportage gereageerd en geadviseerd de checklist te behouden. Om onze stem nog krachtiger te maken, roepen we de bedrijven op ook op de conceptrapportage te reageren.'
