Deliveroo heeft Nederland vorig jaar verlaten, maar volgens vakbond FNV heeft de uitspraak mogelijk ook gevolgen voor andere sectoren en bedrijven waar veel zelfstandigen eigenlijk werknemers zijn en er dus sprake is van schijnzelfstandigheid. Bovendien eist de vakbond in andere procedures ook nog nabetalingen van Deliveroo voor loon en toeslagen waar bezorgers recht op zouden hebben.
Verder als zzp'er
Deze zaak gaat om het besluit van Deliveroo uit 2018 om de aflopende contracten van bezorgers niet meer te verlengen. In plaats daarvan konden ze als zelfstandig ondernemer aan de slag voor de maaltijdbezorger. FNV spande daarop een rechtszaak aan, omdat de maaltijdbezorgers volgens de bond nog altijd voor een groot deel afhankelijk waren van Deliveroo en er tegelijkertijd financieel op achteruit gingen.
Gezagsverhouding
Deliveroo wees er in zijn verweer telkens op dat maaltijdbezorgers zelfstandigen waren, omdat ze vrij waren om te werken wanneer ze zelf wilden. Ook kunnen ze ritten weigeren of zich laten vervangen. In een eerdere uitspraak oordeelde het gerechtshof van Amsterdam al dat de bezorgers wel degelijk in loondienst waren, omdat er een gezagsverhouding was, bijvoorbeeld doordat Deliveroo hen via een inlogsysteem kon controleren. De Hoge Raad oordeelt nu dat die redenering van het hof in orde was.
Uitspraak is van breder belang
Vicevoorzitter van FNV Zakaria Boufangacha spreekt van een "langverwachte en zeer terechte uitspraak". "Deze uitspraak is van veel breder belang dan Deliveroo alleen. Immers, op veel meer plaatsen doen mensen werk waarbij de afhankelijkheid groter is dan de onafhankelijkheid. Denk aan kinderopvang, omroepen, zorg en onderwijs." Anja Dijkman, projectleider bij FNV vult aan: "Uber Eats doet precies hetzelfde als Deliveroo. Het wordt daarom tijd dat de overheid wat doet aan bedrijven die de wet blijven overtreden."
Schijnzelfstandigheid is een probleem
Volgens Hella Vercammen, directeur-eigenaar van The Legal Company is in de schoonmaak in veel gevallen sprake van schijnzelfstandigheid. Dat is een probleem, want betaalt iemand onterecht als ondernemer alleen inkomstenbelasting (een voordeel voor een zzp'er), dan mist de Belastingdienst de sociale werknemerspremies en dat ondermijnt het Nederlands sociaal stelsel. Echter, de zzp’er heeft zelf ook een flink nadeel als hij of zij schijnzelfstandige is. Op korte termijn heeft de zzp’er wellicht een hoger netto uurloon, maar op langere termijn mist deze een hoop voordelen en bescherming tegen mindere tijden. Denk aan het jaarlijkse vakantiegeld, twee jaar loondoorbetaling tijdens ziekte, doorbetaling tijdens de vakanties, pensioenopbouw en vergoeding van scholing onder werktijd.
Voorkom een claim
Een schoonmaakbedrijf doet er goed aan om te checken of haar zzp’ers wel echt zzp’ers zijn, stelt Vercammen. “Want het kan potentieel leiden tot claims van de zelfstandigen zelf en wellicht tot naheffingen van de Belastingdienst als er sprake is van kwaadwillendheid." De verwachting is dat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 scherp gaat handhaven op regels die schijnconstructies met zzp'ers verbieden.
