Van de respondenten in de schoonmaakbranche meldt 87,7 procent een stijging in de omzet te hebben ervaren in vergelijking met 2022. Gemiddeld genomen is de omzet van de ondervraagden met 13,7 procent gestegen. Mede hierdoor kijken de schoonmaakbedrijven vol vertrouwen naar 2024. Maar liefst 84,9 procent verwacht dat de omzet verder zal toenemen.
Aandeel top tien groeit verder
Uit de data van het Service Managementmarktonderzoek over het jaar 2023 blijkt dat de tien grootste partijen van de omzetranglijst gezamenlijk een omzet van ongeveer 2,1 miljard euro genereerden. Dat is een groei van 5,2 procent ten opzichte van 2022. Dit ligt redelijk in lijn met 2022, toen de groei 4,2 procent was. Het is wel hoger dan de groei in de jaren 2021 (1,0 procent) en 2020 (-1,2 procent). De top tien was afgelopen jaar verantwoordelijk voor 82,5 procent van de totale omzet in de schoonmaakbranche. Dat is hoger dan het aandeel van bijna 81,9 procent in 2022. Het deel van de omzet dat door overige partijen is gerealiseerd is in 2023 17,5 procent, waar dat in 2022 nog 18,1 procent van de omzet was.
De grootste stijger binnen de top tien is dit jaar wederom Effektief Groep. Zij zette haar groei van 2022 (50,1 procent) voort en steeg daarmee van de negende naar de achtste positie met een omzetgroei van 26,5 procent. Verder is de omzet van de overige respondenten met 13,7 procent gegroeid. Van de top tien heeft enkel Vebego Cleaning Services een omzetdaling (21,8 procent) ervaren. Daarbij wel met de kanttekening dat Vebego Cleaning Services als zodanig pas sinds vorig jaar bestaat door de samenvoeging van negen bedrijven onder één noemer. De vergelijking met vorig jaar is dus moeilijk te maken. In figuur 1 wordt de omzetverdeling in de schoonmaakbranche voor het jaar 2023 geïllustreerd.
CSU opnieuw koploper
Net zoals in 2021 en 2022 leidt CSU de omzetranglijst van 2023 met een omzet van 540 miljoen euro (omzetgroei van 20,0 procent ten opzichte van 2022). In februari 2023 heeft CSU de activiteiten van Robedo Cleaning uit Echt overgenomen. CSU geeft aan te blijven investeren in digitalisering en innovatie. De persoonlijke, klantgerichte benadering heeft bij hen de hoogste prioriteit. Met haar omzet vertegenwoordigt CSU 21,1 procent van de totale omzet in de schoonmaakbranche in Nederland. Nummer twee, Gom, laat met een omzet van 335 miljoen euro een omzetstijging van 5,2 procent zien in 2023. Vebego Cleaning Services completeert de top drie met een omzet van ongeveer 320 miljoen euro.
Op positie vier zien we net als vorig jaar Asito staan, met een omzet van 310 miljoen euro, goed voor een omzetgroei van 7,4 procent. Op vijf vinden we ISS Nederland met een omzet van 216 miljoen euro. ISS heeft na CSU ook de op twee na hoogste omzetgroei gerealiseerd, namelijk 14,9 procent. Op positie zes, zeven, acht en negen zien we EW Facility Services (110 miljoen), Schoonster (95 miljoen euro), Effektief Groep (65 miljoen euro) en ICS Groep (60 miljoen euro). Tot slot staat op nummer tien Novon Beheer met een omzet van 59 miljoen euro. Cantorclin is dit jaar weggevallen uit de top tien. Figuur 2 illustreert de ontwikkeling van de omzet van de tien grootste schoonmaakbedrijven in 2023 ten opzichte van 2022.
Krapte op de arbeidsmarkt steeds minder een beperkende factor
Waar in 2022 nog een daling in het geconsolideerde aantal medewerkers dat aan Service Management is gerapporteerd was waar te nemen, is dit aantal het afgelopen jaar juist behoorlijk gegroeid. Figuur 3 vertoont een stijgende trend, van 57.303 medewerkers in 2022 naar 66.057 medewerkers in 2023. Dat komt neer op een groei van 15,3 procent. Ook wordt er door deze medewerkers gemiddeld een stuk meer gewerkt. In 2023 is het aantal FTE (fulltime equivalent) gestegen naar 24.825 ten opzichte van 19.768 in 2022. Een stijging van wel 25,6 procent.
Zoals in figuur 4 te zien is geeft wel nog altijd bijna de helft van de schoonmaakbedrijven aan dat ze regelmatig opdrachten moeten weigeren door een gebrek aan personeel. Nog eens 23,1 procent geeft aan dit soms te moeten doen. Ondanks de flinke toename in het aantal medewerkers en de nog grotere groei van het aantal gewerkte uren, is er dus nog altijd vraag naar personeel in de schoonmaakbranche.
De verwachtingen voor de toekomst zijn zeer positief. In een studie van Schoonmakend Nederland geeft bijna driekwart van de respondenten aan dat ze een groei verwachten in het aantal medewerkers ten aanzien van 2023 (figuur 5). Hoewel de branche dus nog steeds met uitdagingen kampt, zijn er tekenen van verbetering. De verwachtingen met betrekking tot het aantrekken en behouden van personeel in deze essentiële sector zijn positief.
Voorspellingen voor 2024
Al met al dus een positief vooruitzicht voor 2024 in de schoonmaakbranche. Een overgroot deel van de respondenten (85 procent), verwacht dat de omzet in 2024 verder zal stijgen. De meeste groei verwachten de schoonmaakbedrijven te realiseren in de dagelijkse schoonmaak, de specialistische schoonmaak en glasbewassing. Figuur 7 laat de verwachte groei in bedrijfsactiviteiten in 2024 zien. Het grootste deel van de omzet werd ook in 2023 gegenereerd door het uitvoeren van dagelijkse schoonmaakactiviteiten, zoals weergegeven in figuur 6.
Bepalende ontwikkelingen voor schoonmaaksector
De schoonmaakbranche verwacht dat steeds meer zal worden gestreefd naar duurzaamheid en veiligheid. Niet alleen op het gebied van milieu, door gebruik te maken van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen en materialen. Maar ook de sociale duurzaamheid, zoals veilige werkomstandigheden en de financiële gezondheid van de medewerkers staan voorop. Er is meer aandacht voor de schoonmakers door veranderingen in de wet- en regelgeving in de cao. En het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) staat hoog in het vaandel. Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) maakt dat schoonmaakbedrijven in de toekomst steeds vaker verplicht zijn tot deze duurzaamheidsverslaggeving.
De sector zal steeds meer te maken hebben met krapte op de arbeidsmarkt en stijging van de loonkosten. De huidige cao loopt eind juni 2024 af en in de nieuwe cao is een loonstijging afgesproken van 6 procent in 2 jaar. De stijgende loonkosten maken ook dat opdrachtgevers minder uren willen inzetten. Dit wordt nu al zo ervaren en deze trend zal alleen maar toenemen. Wel wordt er steeds meer samengewerkt met vak- en praktijkscholen voor schoonmakers, waardoor het aantal schoonmakers in de toekomst mogelijk zal toenemen.
Er zijn steeds meer trends in slimme IT-oplossingen, robotisering en innovatie die worden geïntegreerd in bedrijfsprocessen. Om de werkprocessen te vergemakkelijken en te verbeteren. De productiviteit zelf is namelijk moeilijk te verhogen, slimme oplossingen zullen het verschil gaan maken. Om krapte op de arbeidsmarkt te tackelen, zien we al dat er steeds meer gebruik wordt gemaakt van dagschoonmaak. Ook wordt de schoonmaker regelmatig ingezet voor facilitaire taken. De klanten verwachten steeds meer flexibiliteit en maatwerk in schoonmaakdiensten. Schoonmaakbedrijven passen zich hierop aan door een flexibele dienstverlening aan te bieden. De schoonmaakbedrijven doen er daarnaast van alles aan om een duurzame relatie te behouden met hun personeel. Het medewerkerswelzijn staat voorop.
De overnamemarkt in 2023
Met tien transacties in 2023 vertoonde de schoonmaakbranche een actief jaar op het gebied van fusies en overnames. Dat ligt in lijn met 2022 en 2021, waarin respectievelijk negen en tien transacties plaatsvonden. In figuur 8 worden de transacties in 2023 in de schoonmaakbranche weergegeven.
| Datum | Omschrijving transactie | |
| 1 | Februari 2023 | CSU neemt Robedo Cleaning over |
| 2 | Juni 2023 | Jes Cleaning neemt de poetsafdeling van Claessen Cleaning over |
| 3 | Juli 2023 | EQQO neemt Appeldoorn over |
| 4 | Juli 2023 | Freudenberg Home and Cleaning Solutions neemt Vermop over |
| 5 | Augustus 2023 | Bunzl neemt Groveko over |
| 6 | September 2023 | Siro Cleaning neemt Exit Services over |
| 7 | September 2023 | Wilms Schoonmaakbedrijf neemt Superclean Schoonmaakservice over |
| 8 | September 2023 | Romaro Schoonmaakgroep BV neemt Fris & Rein Schoonmaakdiensten over |
| 9 | November 2023 | Numatic neemt AIRBO over |
| 10 | November 2023 | Glowi Jobs neemt Blue Group over |
CSU nam zoals al eerder benoemd Robedo Cleaning over. Jes Cleaning nam de schoonmaakafdeling van Claessen Cleaning over en gaat zich hiermee verder toespitsen op het reinigen van ramen, zonnepanelen en daken van veranda’s. In juli 2023 werd Appeldoorn overgenomen door EQQO en is daarmee onderdeel van een zorgvuldige strategische planning. In dezelfde maand verworf Freudenberg Home and Cleaning Solutions de onderneming Vermop, wat hun groeitraject in professionele schoonmaak versterkt. MKB Fonds heeft Groveko, de groothandel in schoonmaakartikelen en AI-schoonmaakrobots, verkocht aan Bunzl en versterkt hiermee de positie in de markt. Daarnaast vergaart het waardevolle inzichten en ervaringen.
September 2023 is de maand waarin de meeste overnames in de schoonmaakbranche hebben plaatsgevonden. Siro Cleaning nam Exit Services over, twee schoonmaakbedrijven die qua werkgebied en diensten in grote mate complementair zijn. Ze bieden beide facility managementdiensten aan en zijn actief in België. Wilms Schoonmaakbedrijf nam Superclean Schoonmaakservice over en neemt daarmee en grote stap voorwaarts in het versterken van hun dienstverlening. Fris & Rein Schoonmaakdiensten ging verder onder de naam van Romaro Schoonmaakgroep BV. Ze zetten in op verdere professionalisering van het bedrijf en borging van de continuïteit voor de toekomst. Numatic nam AIRBO, fabrikant van bouw- en fijn- stofzuigers, over. Daarmee maakten ze een strategische keuze om actiever te zijn in de markt van de bouw, renovatie en verhuur. Glowi Jobs nam tenslotte de Nederlandse facilitaire dienstverlener Blue groep over. Met deze overname zette het Belgische bedrijf de eerste stap over de grens in haar ambities in internationale groei.
