In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Daardoor hebben ze ook vaak moeite om digitaal hun zaken te regelen. De samenleving wordt steeds ingewikkelder, vooral door de digitalisering. De gevolgen voor deze groep volwassenen zijn groot en hebben impact op hun gezondheid, geldzaken en werk. Gebrek aan basisvaardigheden draagt bij aan ongelijke kansen en uitsluiting in onze samenleving.
Top zes
Stichting Lezen en Schrijven hield een inventarisatie onder mensen die moeite hebben met basisvaardigheden (lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden). Zij geven aan de grootste behoefte te hebben aan meer toegankelijkheid bij de volgende organisaties: Belastingdienst, woningcorporaties, ziekenhuizen, banken, verzekeraars en overheid (gemeenten en ministeries). Stichting Lezen en Schrijven begrijpt deze top zes. Het zijn organisaties waar mensen veel mee te maken hebben. De stichting benadrukt dat veel organisaties al werken aan het begrijpelijker maken van hun informatie. Maar mensen die moeite hebben met basisvaardigheden missen deze pogingen nog vaak. Vooral omdat zij niet weten waar zij deze informatie kunnen zoeken en vervolgens kunnen vinden. Ook werken organisaties vaak maar aan één aspect van toegankelijkheid.
Tips
De stichting geeft een aantal tips voor organisaties:
- Creëer aandacht voor beperkte basisvaardigheden en toegankelijke dienstverlening zowel binnen als buiten de organisatie. En gebruik passende taal.
- Zorg dat medewerkers de kennis en vaardigheden hebben om te communiceren met mensen met beperkte basisvaardigheden.
- Communiceer eenvoudig (onder B1-taalniveau) en investeer in begrijpelijk informatiemateriaal.
- Richt dienstverlening zo in dat mensen met beperkte basisvaardigheden er hun weg in kunnen vinden. Help hen daar proactief bij.
- Sluit aan bij de leefwereld van mensen.
- Werk samen met ervaringsdeskundigen. Zij kunnen advies geven en meedenken over onder meer eenvoudige communicatie.
- Bied voorzieningen niet alleen digitaal aan, maar stel bijvoorbeeld ook een fysiek loket beschikbaar.
- Kijk of mensen die moeite hebben met basisvaardigheden interesse hebben om te leren. Er zijn allerlei manieren om hiermee verder te gaan.
Toegankelijke journaals
Ervaringsdeskundigen geven ook aan interesse te hebben in toegankelijk nieuws. Op maandag 9 september komen NOS en een landelijk tijdschrift met juiste en sterke voorbeelden van hoe ook media rekening kunnen houden met mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en digitale zaken. NOS zendt voortaan elke werkdag ‘Journaal in Makkelijke Taal’ uit om 17.00u op NPO 1. In deze journaals geeft één presentator meer uitleg. Er worden geen moeilijke woorden gebruikt. Ook het tempo en het gebruik van beeld is rustiger. NOS en Stichting Lezen en Schrijven werken al enkele jaren samen voor deze speciale journaals. Een landelijk tijdschrift presenteert met Stichting Lezen en Schrijven een speciale editie in een lager taalniveau en met eenvoudigere vormgeving. Nationale Postcode Loterij maakt dat blad mogelijk.
Sterkere samenleving
Hanneke Propitius, directeur-bestuurder Stichting Lezen en Schrijven, vertelt: “Na twintig jaar is een Week van lezen en schrijven nog steeds nodig. Er is onbegrip en onduidelijkheid in de samenleving over volwassenen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. De digitalisering bij bedrijven en overheden maakt het leven voor deze groep volwassenen moeilijker, niet makkelijker. Als we als samenleving zó doorgaan, vergroten we de ongelijkheid en krijgen mensen minder kansen. Zij voelen zich nu al vaak uitgesloten. Dat is onacceptabel. Bedrijfsleven en overheden kunnen zich meer inzetten om toegankelijker te worden. Zodat iedereen kan meedoen. Daar wordt de hele samenleving sterker van.”
