Blog Jacques van den Wijngaard: Chloor, wat zit erachter?

Blog Jacques van den Wijngaard: Chloor, wat zit erachter?

In een serie artikelen ga ik achtergronden bekijken rondom een chemisch product of proces. In dit geval gaat het om chloor.

Het element chloor is gasvormig en behoort samen met onder andere fluor, jodium en broom tot de zogenaamde halogenen. Het kenmerk dat deze gezamenlijk hebben, is dat ze zich met waterstof tot een zuur verbinden. Voor chloor is dat zoutzuur.

Bleek

Maar bij chloor denken de meesten onmiddellijk aan bleek. Dat is een oplossing van natriumhypochloriet, een chloorverbinding die gemakkelijk ontleedt in chloor en zout. Een fles bleek uit de supermarkt bevat doorgaans net iets minder dan 5 procent chloor. Het is een verdunning van chloorbleekloog, dat 15 procent chloor bevat en daardoor natuurlijk aanzienlijk agressiever is. Het heeft namelijk niet alleen een blekende werking, maar is bovendien vrij sterk alkalisch en tast allerlei materialen aan zoals aluminium, zink en textiel.

Desinfecterend

Een derde eigenschap van chloor is dat het desinfecterende werking heeft. Daarvan wordt ruimschoots gebruik gemaakt, vooral in de voedingsmiddelenindustrie, in keukens en in zwembaden. Wat betreft die laatste toepassing is er voor openbare zwembaden een wettelijk dosering van minimaal 0,5 gram per 1000 liter water. Ook in privézwembaden is het natuurlijk noodzakelijk chloor te gebruiken. Het is dan niet aan te bevelen dit in de vorm van bleek of chloorbleekloog te doen, omdat dan de pH van het zwemwater te hoog wordt, waardoor dan weer oog- en huidproblemen optreden.

Dat kan voorkomen worden door het chloor toe te voegen in de vorm van tabletten. Deze zijn pH-neutraal. De meest gebruikte tabletten zijn trichloor isocyanuraat, dat langzaam in water oplost en daardoor geschikt zijn in een privézwembad, en dichloor isocyanuraat, dat snel oplost en vooral als desinfecteermiddel wordt toegepast voor oppervlakken.

Vaatwasmachine

Bekend is ook het gebruik van chloor in machinevaatwasmiddelen, zowel vloeibaar als in tabletten. Daar zorgt chloor voor het bleken van koffie- en theeaanslag en andere verkleuringen.

Veiligheid chloorgebruik

Tot slot iets over de veiligheid van het chloorgebruik. Dat overigens omstreden is. De één vindt het stinken, de ander vindt het een frisse geur hebben. Keukenpersoneel denkt er soms hoofdpijn van te krijgen (terwijl dit meestal door slechte luchtafzuiging wordt veroorzaakt), maar springt rustig het zwembad in.

Zeker is dat er met chloor wel degelijk ongelukken kunnen gebeuren. Een spatje bleek in je oog kan fatale gevolgen hebben als je het niet direct grondig afspoelt. Ook de reactie met zuren, waarbij giftige dampen ontstaan, kan nare gevolgen hebben. Het is niet verstandig chloor te gebruiken in de toiletpot, omdat 'het zo lekker ruikt' of vanwege de vermeende desinfectie. Bacteriën zullen echt niet naar je billen springen. Het bleekt alleen maar en de volgende dag zie je de vervuiling weer zitten. Het chloor is in dit geval alleen maar milieuvervuilend.

Lees meer: