Naast Nederland doen ook Finland, Estland en Hongarije mee aan het onderzoek, dat wordt aangejaagd vanuit het onderzoeksteam uit Estland. Het onderzoek startte met een uitgebreide literatuurstudie en ondervraging uit de branche. Vervolgens zijn de onderzoekers aan het meten geslagen. Bij de metingen is gebruik gemaakt van slimme kleding en technologie van het Finse bedrijf Myontec. Bewegingssensoren in het werkshirt en de korte broek werden gebruikt om de belasting van de armen, het schoudergebied en de dijspieren, het aantal micropauzes tijdens spierwerk en de verhoogde positie van de bovenarmen te meten.
Inspanningsmetingen
Inclusief herhalingen werden 111 tests uitgevoerd. In sommige tests is het werk opzettelijk verkeerd gedaan om te laten zien hoe slechte ergonomie tot uiting komt in de resultaten. Er zijn verschillen in reinigingsmethoden en -praktijken tussen landen. Om deze reden werden ook methoden geselecteerd die niet in alle projectlanden algemeen werden gebruikt om te testen. De tests werden in oktober en november 2022 in Finland uitgevoerd in samenwerking met het personeel van Keuda Cleaning Services. De opdrachten die de schoonmakers moesten uitvoeren, waren:
- Klamvochtig, vochtig en nat moppen:
- Met een mop en een doekmop
- S-moppen
- M-moppen
- Naar voren moppen
- Achteruit moppen
- Met een te lange steel
- Met een te brede beweging
- Klamvochtig, vochtig en nat afvegen
- Met microvezeldoek en een interieurmop
- Heen en weer vegen (voorwaarts)
- Zijwaarts afvegen
- Vegen met en zonder ondersteuning
- Met een te brede beweging
- Gebruik van reinigingsmachines
- Schrobzuigmachines
- Stofzuigers
- Wasbak reinigen met een
- Borstel
- Spons
- Microvezeldoek
- Een toiletbril schoonmaken
- Een schoonmaakdoekje uitwringen
Adviezen
Volgens de metingen is de schoonmaakwerklast individueel. Dezelfde werkwijze kan de ene persoon vatbaarder maken voor aandoeningen aan het bewegingsapparaat, terwijl een ander nergens last van heeft. Factoren als leeftijd, fysieke conditie, gewicht en gezondheidstoestand zijn dus van belang. Maar ondanks individuele verschillen waren de resultaten voor beide schoonmakers vergelijkbaar. Daaruit formuleerde het onderzoeksteam een aantal adviezen:
- Kies de lichtste reinigingsmethode
- Kies een machine boven een handgereedschap
- Gebruik het lichtst mogelijke gereedschap
- Oefen de meest ergonomische manier van werken
- Gebruik de beenspieren
- Vermijd een te lange steel
- Vermijd een te brede beweging
- Vermijd wringen, wel voorbevochtigen
Conclusies
De afbeeldingen die uit de inspanningsmetingen zijn gekomen, kunnen worden gebruikt om de noodzaak van een zorgvuldige selectie van de werkwijze, het materiaal en de werkstijl te rechtvaardigen in situaties waarin verschillende alternatieve reinigingsmethoden beschikbaar zijn voor het verwijderen van vuil. De metingen benadrukten ook het belang van correct materiaalgebruik. Het gebruik van nieuw gereedschap kan in eerste instantie stressvoller zijn dan het gebruik van een vertrouwd gereedschap. Daarom moet het gebruik van een nieuw instrument worden geoefend, zodat vanaf het begin de juiste werkwijze wordt toegepast.
De schoonmaakinspanningen zijn individueel, maar uit de metingen blijkt dat ze consistent en vergelijkbaar zijn. De belasting wordt onder andere beïnvloed door de leeftijd van de persoon. Ergonomische werkmethoden moeten vanaf het begin van een werktaak worden aangeleerd om onnodige belasting van het lichaam te voorkomen. Daarbij was volgens de metingen de belasting van de dijspieren erg laag. Bij schoonmaakwerkzaamheden zou het nuttig zijn om te leren de kracht van de beenspieren te gebruiken in de werkbewegingen en zo de belasting van de armen te verminderen.
Meer informatie, het onderzoeksrapport en lesmaterialen vind je bij SVS >>
