Hoe vindt overdracht van het virus plaats, hoe kun je dit voorkomen, hoe draagt hygiëne daar aan bij en op welke manier kun je de kwaliteit van schoonmaak en hygiëne testen?
>> Lees ook ons verslag van Interclean Amsterdam Online dag 1 en het verslag van het middagprogramma op dag 2
Verspreiding van het virus
Pittet start het forum met de laatste cijfers van de coronapandemie. De hele wereld is getroffen, maar momenteel zien we vooral in West-Europa, Noord- en Zuid-Amerika rode cijfers. Aziatische landen lijken nauwelijks last te hebben van een tweede golf.
Het virus verspreid via druppels na hoesten en niezen. Die druppels kunnen direct bij iemand anders terecht komen, of landen op een oppervlak en vervolgens door aanraking verder verspreiden. Pittet geeft aan dat het voorkomen van deze verspreiding eigenlijk heel makkelijk is. Namelijk door afstand te houden en door schoon te maken.
>> Lees ook: ‘Schoonmaak is cruciaal om uit coronacrisis te komen’ (Remko Stolk bij BNR)
“Aerosolen spelen helemaal geen belangrijke rol”
Desgevraagd legt Pittet uit dat vergelijkbare virussen voor 70% via aanraking worden verspreid en 20% tot 30% via directe druppels. Slechts in uitzonderingsgevallen ontstaat verspreiding via aerosolen. Ondanks dat er over het coronavirus nog geen concrete cijfers zijn geeft hij aan dat er geen enkele reden is om aan te nemen dat dit bij het coronavirus anders is: “Aerosolen spelen helemaal geen belangrijke rol.”
Pittet haalt verschillende onderzoeken aan waaruit onder andere blijkt dat:
- virussen veel op oppervlakken worden aangetroffen en daar lang kunnen overleven.
- Aerosolen met het virus langere tijd in de lucht kunnen blijven hangen in gecontroleerde experimentele condities
- Desinfecteren verlaagd het aantal virusdeeltjes drastisch
- Het is moeilijk om levensvatbare virussen te kweken vanuit de omgeving
Hygiëne ter bestrijding van het virus
Zoals gezegd is verspreiding makkelijk te voorkomen, schoonmaak is daarin cruciaal. Zo is het voor Pittet duidelijk dat er snelle besmetting ontstaat als patiënten in een kamer verblijven waar eerder een coronapatiënt heeft gelegen, wanneer deze ruimte niet goed gereinigd is tussendoor. Hierover is echter nog geen data beschikbaar.
Pittet benadrukt dat het niet nodig is om bestaande schoonmaakprotocollen aan te passen. Hij geeft aan dat er veel producten en werkwijzen zijn die virussen doden, zoals schoonmaakmiddelen, hitte en stoom, alcohol en natriumhypochloriet.
Het verschil tussen schoonmaak en desinfectie zit hem vooral in wat er gebeurt met een virus. Schoonmaken is het proces waarbij stof en viezigheid worden verwijderd, bijvoorbeeld met poetsen en schoonmaakmiddelen. Desinfecteren is het proces waarbij virussen worden gedood, bijvoorbeeld met stoom of alcohol.
>> Lees ook: Producenten van desinfectiemiddelen ten tijden van corona: de helden versus de boeven
De kosten van hygiëne
Pittet stelt dat de kosten van niet schoonmaken veel hoger zijn dan alle andere mogelijkheden. Het is echter moeilijk te berekenen wat het echt kost en oplevert. De kosten van niet-schoonmaken hebben effect op alle afdelingen in een ziekenhuis. Er moet daarbij ook gekeken worden naar gerelateerde en afgewende kosten, zoals aantal dagen dat een patiënt in ziekenhuis ligt, gemiste operaties, personeelskosten en voorkomen infecties.
Pittet concludeert dat hygiënische ziekenhuizen veilige ziekenhuizen zijn. Hygiëne in de zorg is een belangrijk component voor de veiligheid, daarbij moet worden uitgegaan van bewezen best practices en een aanpak gebaseerd op wetenschap.
>> Lees ook: Healthcare Cleaning Forum: Zorginfecties, een stille epidemie
De kwaliteit van hygiëne
Parneix spreekt over de kwaliteit van hygiëne, hij beantwoord in zijn presentatie 4 vragen:
- Wat is de kwaliteit op het gebied van omgevingshygiëne?
- Waarom moeten we de kwaliteit meten?
- Hoe kunnen we de kwaliteit meten?
- Waarom maakt de manier van meten uit?
>> Lees ook: De rayonleider: “Wij zijn er om de schoonmaakkwaliteit bij de klant te borgen”
Wat is de kwaliteit op het gebied van omgevingshygiëne?
Hierover is Parneix kort; kwaliteit wordt bepaald op basis van een bepaalde standaard. Hygiëne wordt vergeleken met die standaard en is op basis daarvan goed of slecht.
Waarom moeten we de kwaliteit meten?
- Risico op infecties voor patienten
- Risico op slechte publiciteit voor ziekenhuis (zeker door social media)
- Gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor bezoekers en medewerkers
- Risico op slechte service en kwaliteit
Hoe kunnen we de kwaliteit meten?
Parneix benadrukt dat het altijd belangrijk is om de kwaliteit te meten, ongeacht welke methode er gebruikt wordt. Hij noemt verschillende meetmethoden:
Visuele inspectie: de naam zegt het al er wordt gekeken of er goed is schoongemaakt. In deze meting wordt er vooral gekeken naar gedrag: is deze oppervlakte schoongemaakt?
Fluoscerende gel: van te voren wordt een ruimte of oppervlakte behandeld met een gel die oplicht in UV licht. Na de schoonmaak wordt gekeken of de gel weg is. Ook deze meting controleert gedrag, maar gaat een stapje verder: is deze oppervlakte goed (gel verwijderd) schoongemaakt?
ATP test: met deze test wordt gemeten of er na schoonmaak organisch materiaal is achter gebleven op een oppervlak. Met deze meting wordt dus niet enkel naar gedrag gekeken, maar ook naar hoe schoon het is: hoe schoon is deze oppervlakte? (hoeveel organische materiaal)
Microbiologische monsters: in deze meting wordt een monster van de aanwezige organismen onderzocht. Deze test gaat ook weer een stap verder: is de oppervlakte gedesinfecteerd?
>> Lees ook: Centre for Hygiene International test of schoonmaak afdoende is om virussen te verwijderen
Waarom maakt de manier van meten uit?
De manier van meten is dus belangrijk, want niet iedere methode meet hetzelfde. Maar elke methode heeft voor- en nadelen. Zo zijn een visuele inspectie en fluoscerende gel een stuk goedkoper en sneller uit te voeren dan een ATP test of microbiologisch monster. Uit onderzoek is ook gebleken dat de nauwkeurigheid tussen bijvoorbeeld visuele inspectie en een ATP test niet tot grote verschillen in kwaliteit leiden.
Parneix legt uit dat de methode om kwaliteit te meten dan ook niet direct effect heeft op de kwaliteit zelf. Om deze te verbeteren moeten de metingen geïntegreerd worden in een uitgebreid verbeterproces. Daarbij zijn opleiding, ondersteuning, goede middelen en gereedschappen en cultuur cruciaal.
Parneix sluit af met een aantal aandachtspunten:
- Kies jouw meetmethode en hou daar aan vast
- Neem eerst les voor je uitleg geeft
- Wees eerlijk en transparant
- Kies geen methode voor de methode, maar met een doel
- Formuleer een verbeterstrategie
- Er is altijd ruimte voor verbetering!
Ben je geïnteresseerd in hygiëne rondom corona?
Volg dan ook de sessie over coronaproof cleaning >>
