Gevaarsymbool: ontvlambaar
Staat het onderstaande symbool op de verpakking, dan kan het product vlamvatten. Dit geldt voor alle producten die alcohol of aardolie bevatten, zoals aceton, terpentine en luchtverfrissers. Het is belangrijk deze reinigingsmiddelen op een koele plek of in ieder geval op kamertemperatuur te bewaren - en nooit op een plek in de zon. U mag deze producten ook niet verhitten of gebruiken in de buurt van een vlam of open vuur. Zet deze reinigingsmiddelen na gebruik terug op een veilige plaats en in een gesloten verpakking, zodat er geen lucht of warmte bij kan komen.
Gevaarsymbool: oxiderend
Er zijn maar weinig oxiderende reinigingsproducten, maar als u deze gebruikt is het belangrijk extra zorgvuldig te werken. Producten die én ontvlambaar én oxiderend zijn, kunnen namelijk ontploffen. Bewaar en gebruik deze producten dus niet bij open vuur of op te warme plekken. Zorg er bovendien voor dat u oxiderende reinigingsproducten niet op uw huid of kleding krijgt. Draag daarom waar mogelijk beschermende handschoenen of kleding.
Gevaarsymbool: corrosief
Corrosieve of bijtende producten vreten metaal weg en kunnen brandwonden of oogschade veroorzaken. Hoewel u dit symbool regelmatig op reinigingsproducten tegenkomt, zeker op de zwaardere reinigers, gaat het meestal om sterk verdunde middelen. Het gevaar is dan minder groot. Pas hoe dan ook op als u deze reinigingsmiddelen gebruikt. Bewaar deze producten in de originele verpakking en draag bij het gebruik zonodig beschermende handschoenen of kleding.
Gevaarsymbool: zeer schadelijk
Reinigingsmiddelen met dit gevarensymbool zijn zeldzaam en behoren tot de gevaarlijkste productcategorie waarmee u in aanraking kunt komen. Ze vormen een risico voor ongeboren kinderen en kunnen orgaanschade, kanker, allergieën en astma veroorzaken. Adem dampen van deze producten niet in en draag bij het gebruik van deze producten beschermende kleding, handschoenen en een mondmasker. Bewaar deze producten op een veilige en afgesloten plek waar niet iedereen bij kan.
Gevaarsymbool: irriterend
Dit gevaarsymbool komt u op veel reinigingsmiddelen tegen. Het geeft aan dat het product irritatie of een allergische reactie kan veroorzaken bij contact of inademing. Net als bij corrosieve producten gaat het meestal om sterk verdunde middelen die zelden tot irritaties leiden. Vermijd toch contact met de huid en ogen. Deze producten hebben bovendien een schadelijk effect op het milieu, dus voorkom lozing van deze producten in de natuur.
Gevaarsymbool: gevaar voor het milieu
Producten met dit gevaarsymbool hoeven niet schadelijk te zijn voor mensen, maar zijn wel schadelijk voor dier- en plantsoorten die in het water leven. Er zijn geen speciale gebruiks- of bewaarvoorschriften, maar u moet wel voorkomen dat deze producten in de natuur terecht komen.
De NVZ reageert bij monde van technisch directeur Marten Kops op de duidingen van de gevaarsymbolen
Algemeen: elk CLP-gevarenpictogram kan voor verschillende gevaren staan. Op het etiket staat altijd vermeld voor welk specifieke gevaar het/de pictogram(men) waarschuwen. Daarnaast staan altijd de voorzorgsmaatregelen vermeld die van toepassing zijn voor het product. Algemeen advies bij het werken met gevaarlijke producten is dus altijd om goed het volledige etiket te lezen om vast te stellen wat het precieze gevaar is en welke voorzorgsmaatregelen getroffen moeten worden om er veilig mee te werken. Alleen het symbool is niet voldoende om op een veilige manier met een product om te gaan.
Ook enkel bijtend voor ogen
Bij de uitleg van gevaarsymbool corrosief staat vermeld: “Corrosieve of bijtende producten vreten metaal weg en kunnen brandwonden of oogschade veroorzaken.” De suggestie wordt hier gewekt dat producten met dit symbool altijd ‘metaal wegvreten’. Zoals met alle gevaarsindelingen kunnen symbolen voor verschillende gevaren waarschuwen. In het geval van dit symbool kan het product ook ‘enkel’ bijtend voor de ogen zijn, zonder effecten te hebben voor de huid of metaal.
Bij zeer schadelijk
Bij het gevaarssymbool zeer schadelijk staat vermeld: “Reinigingsmiddelen met dit gevarensymbool […] vormen een risico voor ongeboren kinderen en kunnen orgaanschade, kanker, allergieën en astma veroorzaken.” Dit is niet juist. Het symbool kan in veel verschillende gevallen van toepassing zijn en is lang niet altijd gelinkt aan de gevaren die genoemd worden. Bovendien bestaat er geen gevaarsindeling voor ‘astma veroorzaken’.
Juiste uitleg
Voor een juiste uitleg van dit symbool verwijs ik graag naar een eerder artikel van ons: “Het zogenoemde Exploding Man-symbool wordt vanuit de CLP-wetgeving voorgeschreven voor verschillende gevaarsindelingen. De meest ‘zware’ indelingen waar dit pictogram voor van toepassing is, zijn de zogenoemde CMR-indelingen (carcinogeen (kankerverwekkend), mutageen, reprotoxisch). Producten met deze indelingen zijn niet toegestaan op de consumentenmarkt en voor professionele gebruikers zijn vanuit de Arbeidsomstandighedenwet aanvullende eisen gesteld voor het werken met CMR-stoffen, zoals het bijhouden van een register van medewerkers die met de stof hebben gewerkt en het extra zorgdragen voor het minimaliseren van de blootstelling."
Minder zware indelingen
Het symbool wordt echter óók gebruikt voor minder zware indelingen waarvoor veel minder tot geen aanvullende eisen gelden vanuit de Arbowet. Zo moet het symbool ook op het etiket komen als het product sensibilisatie van de luchtwegen kan veroorzaken, als het ‘verdacht’ wordt van het veroorzaken van kanker of bij aspiratiegevaar (kan dodelijk zijn als het product bij inslikken in de luchtwegen terecht komt). Hoewel deze gevaarsindelingen natuurlijk wel risicobeheersmaatregelen met zich meebrengen, zijn deze veel minder ingrijpend dan voor CMR-stoffen. Voor bijvoorbeeld een product dat aspiratiegevaarlijk is, dient in feite enkel gezorgd te worden dat het product niet wordt ingeslikt.
Juiste beheersmaatregelen
Het is dus niet zo dat producten met het exploding man-symbool niet gebruikt mogen worden. Zelfs als daadwerkelijk een CMR-indeling van toepassing is, mag het product nog steeds gebruikt worden – mits de juiste beheersmaatregelen worden getroffen en de overige eisen vanuit de Arbowet worden nageleefd. Voor bepaalde specifieke verontreinigingen zijn dergelijke gevaarsindelingen zelfs niet te vermijden, bijvoorbeeld voor het verwijderen van zilveraanslag op sanitair.
Nooit van toepassing voor milieugevaar
Bij het gevaarssymbool ‘irriterend’ wordt vermeld ‘Vermijd toch contact met de huid en ogen. Deze producten hebben bovendien een schadelijk effect op het milieu, dus voorkom lozing van deze producten in de natuur.’ Ook in dit geval kan het uitroepteken voor veel verschillende gevaren waarschuwen, maar is nooit van toepassing voor milieugevaar. Ook hiervoor geldt: lees het etiket om specifiek te weten welk gevaar van toepassing is voor het product en welke voorzorgsmaatregelen getroffen moeten worden om veilig met het product te werken.
