Het is lastig om een juiste stelling te formuleren zonder iemand in diskrediet te brengen. Als dit voor iemand toch aanstoot zou geven, mijn excuses. Mijn stelling is niet of we veilig werken of veiliger kunnen werken. Want dat geeft vele mogelijke antwoorden in iedere richting. Daarom is het mijn idee om het zo te formuleren.
Hoe kan de branche nog veiliger werken?
In eerdere columns heb ik aangegeven dat werken in een hoogwerker nu gebeurt onder de minimale eisen en zelfs in veel gevallen onder deze eisen. Ik zie nog teveel mensen in een hoogwerker zonder valbeveiliging. En laatst met erg veel wind stonden mensen nog in een hoogwerker te werken. Dat waren mensen van bedrijven met een Keurmerk of waarvan ik weet dat het bedrijf veiligheid serieus neemt. Het ontbreekt soms aan kennis, aan geld of vertrouwen bij de branche om het echt veilig te gaan doen.
Uiteraard is het niet zo dat iedereen zich aan de minimale eisen houdt. Zeer zeker niet. Ik ken bedrijven die, zonder dat de klant erom vraagt, een hoog veiligheidsniveau binnen de eigen organisatie hebben en uitdragen. Daar ben ik blij mee en ik heb erg veel respect voor diegene die daar continu in investeren.
Onderaannemers
Maar een hoop bedrijven kijken wat minimaal is en voeren dat uit. Niets mis mee, maar het kan beter. En dat betekent voor mij dat de ingehuurde krachten ook onder jouw veiligheidscultuur dienen te vallen en werken. En dus niet een onderaannemer tegen een lager tarief dingen laten doen die niet door de beugel kunnen, omdat jouw eigen bedrijf in overeenstemming met jouw Keurmerk cof certificering(en) dit niet zelf op die wijze kan laten doen. Want dat zie ik ook vaak. Onderaannemers die op pad worden gestuurd met een werkbon en zoek het maar uit. Dit staat ervoor en graag uitvoeren. Geen gezeur aan mijn hoofd alstublieft. En die jongens doen dat dan ook.
Simpel, strak en snel
Daarom de vraag, hoe kunnen wij als branche veiliger werken uitdragen en ook laten gebeuren? Want papieren tijgers, daar zit niemand op te wachten. De werkvloer leest dat niet of heeft er geen idee van. Het moet daarom simpel, strak en snel uitvoerbaar te zijn. Juist omdat je toch wilt dat iedereen niet alleen die dag veilig en gezond naar huis kan, maar ook zijn of haar pensioen gezond en wel gaat halen.
Simpele stappen
Wat zouden simpele stappen zijn waar iedereen zich zonder meer aan zou kunnen conformeren? Veiligheidscultuurladder trede 3 is het niveau waar ik op insteek. Ik daag hierbij de gehele branche, schoonmaak en iedere specialisme, uit om mee te denken hoe we op de werkvloer veiliger kunnen gaan werken.
Waarom vraag ik het zo? Als ik vraag en het kost geld, haakt 99 procent gelijk af. Dat betaalt de klant niet. Als ik het zo doe, zit ik zo zonder werk, want er is altijd wel iemand die het goedkoper kan. En dan sta ik daar met mijn goede bedoelingen. Ik ken al deze antwoorden, ik heb deze zelf ook ten beste gegeven. Ik heb ook rare en onveilige fratsen uitgevoerd, daar mag u mij rustig van beschuldigen. Ik heb het bewijs in mijn eerdere columns zelf geleverd.
Bedrijven moeten het doen
Maar net als een ex-roker span ik mij nu in voor een veiligere schoonmaakbranche. Ik kan dat niet alleen. Uiteraard dragen brancheverenigingen veel bij, maar bedrijven moeten het zelf willen en doen. Daarom richt ik mijn appèl aan jullie. Zijn jullie oprecht bezig met veilig en gezond werken? Of doe je het minimale, omdat het moet, zonder er verder bij na te denken? En waarom denk je er verder niet bij na? Moet iemand anders dat voor jou doen? Zo ja, waarom huur je deze kennis dan niet in? Zo nee, waarom werk je dan zoals je doet?
Waarom ga je niet op zoek naar wat de mogelijkheden zijn. Waarom moet er eerst wet- en regelgeving komen, waar we vervolgens naar kijken hoe we daar onderuit kunnen komen of met minimale inspanning mee kunnen werken. Moeten er daadwerkelijk eerst slachtoffers zijn om een cultuur te wijzigen? Maar ja, als een glazenwasser in Maastricht een ongeval heeft, wat boeit mij dat in, roept u maar uw woonplaats. En ja, ik weet dat het middel dat ik gebruik niet goed voor mij of mijn medewerkers is, maar het werkt goed en het is goedkoop. Dus gebruik ik het en zie later wel.
Had ik maar
Maar wie garandeert u dat er een later is of komt? En als dat later er is en u bent gehospitaliseerd en brengt uw dagen in bed door? Was het dan dat waard? Mijn neef van 56 hoefde nooit gehoorbescherming bij zijn werk in de bouw. Nu hoort hij rechts nog 10 procent en links 25 procent. Nu zegt hij, 'had ik maar geluisterd naar de waarschuwingen. Maar ik was een stoere macho die dat niet nodig had. En nu hoor ik amper iets meer. Ik mis het geluid nu echt'.
Kan het niet anders of beter?
Moet het dan telkens bij iedereen zo gebeuren voor we inzien dat er iets moet veranderen? Ik verzoek u om na te denken en eerlijk tegenover uzelf te zijn. Bent u wel goed bezig, kan het echt niet anders of beter. Voor iedereen in de organisatie. Want daar wordt iedereen beter van.
Ik ben oprecht benieuwd hoe dit stuk behandeld gaat worden, want ik zoek geen schouderklopjes. Ik wil niet telkens horen dat ik weer het braafste jongetje van de klas ben, want dan heeft u mijn zorg niet begrepen. Ik wil best deze kar trekken, maar ik vraag uw hulp.
Maurice Rutgrink, Middelbaar veiligheidskundige, Rutgrink Consultants
