Door Dick van Zomeren
Paul Raatgever (51) van Proper.nl uit Lelystad zegt dat glasbewassing “nog steeds een beroep is gebaseerd op traditioneel en zwaar handwerk”. Een ondernemer die het weten kan, want in Leeuwarden aan de Hogeschool studerend voor marketing & management ging hij als 18-jarige voor bijverdiensten als glazenwasser aan de slag. Na die studie ging Raatgever avonturistisch als dakdekker in het buitenland aan het werk. Vervolgens werd hij weer glazenwasser, in Flevoland, voor Amstelstad in Amsterdam. In no time werd hij daar voorman en later opgenomen in de bedrijfsleiding, wat de opstap was naar de oprichting van een eigen bedrijf in 1993. Eerst van huis uit, maar drie jaar later vanuit een gehuurd bedrijfspand in zijn woonplaats Lelystad. Het ging vlug, want in 2000 was hij in staat een groter pand te kopen en vier jaar later kon hij een groot eigen pand laten bouwen op het bedrijventerrein Noordersluis.
Glasbewassing op terminal Schiphol was doorbraak voor Proper
“De doorbraak voor Proper was de opdracht van Asito, rond de eeuwwisseling, om voor hen de glasbewassing op de terminal op Schiphol te doen. Dat hebben we zeker 10 tot 12 jaar voor ze gedaan. Wat voor de groei ook hielp, is dat we van meet af aan ingehaakt hebben op de certificering. We behoorden tot de eerste serieuze glazenwassers met een ISO en VCA certificaat. Voor naamsbekendheid, met adverteren in de vakpers en bijsluiters, budgetteerden we bovendien ook veel geld.”
Rechtstreeks versus onder-aanneming
De glasbewassing op de zakelijke markt is volgens Raatgever ingedeeld in twee segmenten. Ten eerste: het rechtstreeks werken voor bedrijven en huurders, VvE’s, de zorgsector en hotels. Ten tweede het als subcontractor werken voor regionale of landelijke schoonmaakbedrijven en maincontractors binnen de facilitaire wereld. Los van zelfstandige bedrijven als Proper.nl zijn er ook de grote landelijk actieve dienstverleners zoals Asito, Gom en Vebegeo (Fortron) en een aantal regionale schoonmaakbedrijven met een eigen glazenwas- annex gevelreinigingsbedrijf.
Geboekte omzet van 2,8 miljoen
Volgens Raatgever behoort Proper.nl ‘tot de top vijf’ als het om autonoom opererende glas- en gevelreinigers gaat. “Kijk ter vergelijking niet naar de cijfers van de landelijke schoonmakers, want die omzetten zijn niet te vergelijken met onze sector. We noteerden vorig jaar binnen de holding een omzet van 2,8 miljoen euro.Dat is een beduidend bedrag als het om glas- en gevelreiniging gaat. Tijdens de crisis, na 2008, hebben we wel wat klappen gekregen. Dat was aanleiding om iets terug te schakelen, waardoor we tot 2015 vooral gericht waren op stabiliseren.”
“Werken voor particulieren doen we niet. Nooit gedaan trouwens. “
Over de omzetverdeling doet Raatgever niet geheimzinnig. “Ik heb het pas nog nagekeken. De sub-contracting, de opdrachten van schoonmaakbedrijven en maincontractors, draagt 60 tot 65 procent bij aan de omzet. De rest, bijna een derde, is het resultaat van rechtstreeks werken voor bedrijven en organisaties, VvE’s, de vastgoedbeheerders alsmede rechtstreekse opdrachten uit de omroepwereld en van ziekenhuizen en hotels. Werken voor particulieren doen we niet. Nooit gedaan trouwens.”
Proper focust op glas- en gevelreiniging
Klassiek schoonmaakonderhoud is ook niet besteed aan Proper. “Onze core business is glas- en gevelreiniging alsmede het conserveren van geveldelen middels tijdelijke of permanente coatings. Veelal zie je kantoorgebouwen waarvan de kozijnen door achterstallig onderhoud of verkeerd onderhoud zijn verweerd of aangetast. Wij kunnen dat behandelen waardoor het er weer als nieuw uitziet.”
Mix van vaste medewerkers en ZZP’ers
Over de organisatie: “De administratie wordt gedaan door drie FTE’s, terwijl drie projectmanagers/uitvoerders zich inzetten voor klantencontact, offertes, werkbegeleiding en kwaliteitscontroles. Daarnaast zijn er elke werkdag gemiddeld 37 uitvoerenden aan de slag. Voorheen was van die laatste groep iedereen in vaste dienst. Maar ook wij kunnen ons niet onttrekken aan de maatschappelijke trend die na de crisis van 2008 is ontstaan, want langzaam vormt zich een mix van vaste medewerkers en ZZP’ers. Ze dragen overigens wel allemaal onze uniforme werkkleding.”
Op de vraag waar Proper allemaal diensten verricht is het verwachte antwoord ‘landelijk’. Ook in dit geval, maar dat wordt onderbouwd. “We werken in alle provincies, behalve Zeeland. Dat is te ver weg. Lelystad is de uitvalsbasis, hier staan de hoogwerkers en het grotere machinepark. Maar daarnaast hebben we ook drie steunpunten, met eigen materiaal en een beperkte opslagruimte, in Zwolle, ’s-Hertogenbosch en Den Haag. Een deel van onze medewerkers is daar woonachtig, zodat we logistiek snel kunnen schakelen.”
Streven om vaker first supplier te worden
Raatgever over de omzetontwikkeling: “Tot voor kort kwam de groei vooral van bedrijven, maincontractors, schoonmaakbedrijven en vastgoedbeheerders met hun opdrachten voor glasbewassing en gevelreiniging. Dat laatste vooral wat betreft gevelherstel en conservering. Maar inmiddels staat ook de omzet bij het glazenwassen op het punt sterk toe te nemen omdat we zijn toegetreden als preferred supplier bij nog twee grote schoonmaakbedrijven. De omzet stijgt daardoor dit jaar tot over de drie miljoen euro. Dat past in het streven om vaker first supplier te worden, zowel bij rechtstreekse opdrachtgevers als bij de Top Twintig van landelijke aanbieders van schoonmaak. Met als garantie: kwaliteit, continuïteit en doen wat is afgesproken.”
Prijzenslag in de glasbewassing sector
Meer nog dan in de klassieke schoonmaak, is binnen de sector glasbewassing en onder-aanneming al van oudsher sprake van een prijzenslag. Klopt dat beeld? “Zeker. Het is vrijwel altijd how low can you go. Tot ons geluk hebben wij het soort opdrachtgevers met een andere visie of die door schade en schande geleerd hebben dat uitkleden niet loont. Voor hen is kwaliteit en tevredenheid bij de eindklant van eminent belang. Voorheen was alleen de prijs per vierkante meter glas leidend. Maar die is het resultaat van talloze factoren als de hoeveelheid glas, het soort ramen, binnen of buiten glas, inzet hoogwerkers of ladders, wel of geen telewash en vooral de bereikbaarheid. We gaan daarom altijd zelf ter plaatse kijken en opnemen.”
Glazenwasser en gevelreiniger als zwaar beroep
“Bij het werk is sprake van permanente belasting van de schouders en de onderrug”
Er is sprake van eerdere AOW voor fysiek zware beroepen. Maar oudere glazenwassers met loodzware houten ladders zijn goeddeels verdwenen uit het stadsbeeld. Heeft de huidige glazenwasser of gevelreiniger eigenlijk nog wel een zwaar beroep? “Jazeker en ik verbaas me erover dat werkgeversverenigingen als OSB en SIEV zich in de media nog niet hebben laten zien of horen. Je leest alleen maar over hoge werkdruk en zwaar fysiek werk bij de dakdekker, de schilder en de stratenmaker. Ik mis hierin de beroepsgroep glazenwasser of gevelreiniger. Op de ladder of in de hoogwerker: je staat de hele dag op je benen, moet klimmen en klauteren. Bij het werk zelf is sprake van permanente belasting van de schouders en de onderrug. Bij het werken op de grond met de telescoopsteel, de wasstok, moet je voortdurend de stok, het water en de slangen tillen en bovendien steeds monotone bewegingen maken. Zwaar genoeg voor rug en schouders zou ik zeggen.”
Weinig technische vooruitgang in glasbewassing
Raatgever is al bijna dertig jaar in een wisselende rol actief met glas en gevels. Wat zijn trends in deze sectoren? “Technisch gezien staan we een beetje stil of gaan we maar langzaam vooruit. De introductie van de telescoopsteel was een goede stap, maar het wassen is niet te mechaniseren en blijft traditioneel handwerk. Ook de wasstok heeft een beperking: hoe lang kan en mag je dat per dag doen? Daar zijn wel voorschriften voor, maar er is geen handhaving. Zeker ZZP’ers zijn volkomen vrij, terwijl werkgevers wél kunnen worden aangesproken. Dat werkt oneerlijke concurrentie in de hand.”
Geen dag is hetzelfde
De handenarbeid is gebleven, maar voor de werkgever in deze sector is vooral sinds de intrede van het ‘ladderverbod’ in 1998 enorm veel veranderd. Paul Raatgever daarover: “Wat betreft wet- en regelgeving voor de werkgever heel veel en wat toezicht betreft dus ook voor de projectleiding. Eigenlijk op elk gebied. Calculeren, planning, risico-inventarisatie, valbeveiliging, certificering en de administratie. Hier zijn dagelijks drie administratieve krachten en drie uitvoerders mee bezig. Ook wat betreft regelgeving en certificering, om alles in goede banen te leiden. We hebben nu twee keer per jaar de NEN-controle om de financiën en de administratie door te lichten en daarnaast eenmaal per jaar een uitgebreide VCA-controle voor veilig werken en de keuring van materialen. Het is voor een ondernemer en de bedrijfsleiding allemaal veel zwaarder geworden. Maar dat is het niet alleen. De kostenfactor rond die regelgeving drukt ook op het rendement. En toch blijft het een prachtig vrij beroep waarbij de uitvoerenden en de leiding dagelijks ergens in het land bezig zijn. Geen dag is gelijk. En daar worden glazenwassers en gevelreinigers weer blij van …”.
Dit artikel is geschreven door Dick van Zomeren voor de rubriek ‘De Baas’ in Service Management 3. Vraag een gratis proefnummer aan.
LEES OOK:
MKB Schoon: doelgroep als bedrijfsnaam
Effektief Groep: straatvechters met een eigen gezicht
ISS en de reuzensprong naar integrated services
