Door Jacques van den Wijngaard*
Desinfectiemiddelen moeten effectiviteit aantonen
De werking van desinfectiemiddelen is in sommige gevallen namelijk nog maar de vraag, en in andere gevallen zelfs schone schijn. In de eerste plaats moet het desinfectiemiddel niet alleen desinfecterend zijn, maar moet het een virucide werking hebben. Het SARS-CoV-2 virus (corovirus dus), is een omhuld (enveloped) virus. Dat wil zeggen dat het virus een ‘envelop’ bestaande uit proteïnen bezit.
Een test moet uitwijzen of het desinfectiemiddel effectief werkt. In de meeste landen, ook in Nederland, is het verplicht dit aan te tonen alvorens het als virucide middel mag worden verkocht. Inmiddels is tijdelijk een versoepeling van dit beleid ingetreden om de problemen in de gezondheidszorg beter het hoofd te bieden.
Winkelwagens testen op verontreiniging
Om eens te kijken wat zoal door de helpende handen bij de supermarkt wordt gebruikt, zijn er een tiental winkels bezocht. De winkelwagentjes werden getest met Hygicult dipslides, voorzien van een voedingsbodem waarop bacteriën en andere micro-organismen groeien. Prof. Dr. David Mossel, een vooraanstaand microbioloog, was er een groot voorstander van om oppervlakken op deze wijze te testen en te beoordelen. Daarnaast werd getest met de Orion Clean Cards, waarmee aan de verkleuring van een medium direct de aanwezigheid van proteïnen (en daarmee van verontreiniging) kan worden vastgesteld. Zowel de dipslides als de Clean Cards werden betrokken bij Flexchemie in Ridderkerk.
Slechts drie van de tien gebruiken desinfectiemiddel
De resultaten van de tests zijn niet bepaald vertrouwenwekkend. Van de tien winkels werd slechts bij drie een desinfectiemiddel aangetroffen (waarvan bij één Handalcohol 80%). De overigen gebruikten een gewoon reinigingssopje of – en dat was schrikken – bij één een emmer water, want “het spul was op”.
Verontrustende resultaten
Het kan niet toevallig zijn dat de drie supermarkten die een desinfectiemiddel gebruikten de beste resultaten lieten zien. Op de dipslides waren respectievelijk 1, 2 en 12 bacterie koloniën zichtbaar. Ook op de Clean Cards sprongen zij er gunstig uit. Bij de winkelwagens van de overige supermarkten varieerde het aantal koloniën op de dipslides van 55 tot 120, met een gunstige uitschieter van 10. De met water “gereinigde” kar vertoonde er ongeveer 150.
Levensgevaarlijke situaties
Bij vier van de tien bezochte supermarkten werd het schoonmaken aan de klant zelf overgelaten. Bij de andere zes winkels stonden jongens en meisjes klaar om een gereinigde kar aan te reiken. Etiketten op de fles met “spul” ontbrak bij drie locaties. Het feit dat sommige producten hevig brandbaar zijn, wordt volkomen genegeerd. Daardoor ontstaan soms levensgevaarlijke situaties met bakken vol gebruikte doekjes, inclusief ontvlambare dampen. Eén ding is zeker: als het vlam vat, gaat het coronavirus dood. In andere gevallen is dat allerminst zeker.
Mijn conclusie? Het gebruik van handschoenen is sterk aan te bevelen. En niet te vergeten: thuis gauw de handen wassen! Zo lang als het duurt om twee keer “happy birthday” te zingen.
Jacques van den Wijngaard is eigenaar van Alfa Chemie & Hygiëneconsult en schrijver van o.a. Professioneel Schoonmaken 2.0. Van den Wijngaard is jaarlijks nauw betrokken bij het Nationaal Toiletonderzoek van Service Management, waarbij hij met dipslides openbare toiletten test op hygiëne.
