Meer dan 500 facilitaire professionals werkten via een enquête mee aan het onderzoek. De facilitaire markt had in 2022 een omvang van bijna 67 miljard euro. Dat is 4,2 procent meer dan in 2021. De onderzoekers: “Als gevolg van de coronapandemie was de markt in dat jaar voor het eerst sinds lange tijd gekrompen. De krimp die we toen zagen, is in 2022 dus grotendeels hersteld.” Met 32,4 miljard euro maakt de omvang van de vastgoedmarkt in 2022 zo’n 44 procent uit van de totale facility & workplace-markt.
Schoonmaak groeit met 9,7%
Met 31 procent is wagenparkbeheer nog steeds de grootste facilitaire deelmarkt. Deze deelmarkt groeit bovendien fors. Daarna volgen technisch beheer en onderhoud (17%), schoonmaakdienstverlening (17%) en integrated facility management (13%). Contractcatering, beveiliging, afvalmanagement, managing printservices (documentenmanagement) en textielservice maken gezamenlijk nog eens 22 procent uit van de facilitaire markt (exclusief vastgoed). Bijna alle deelmarkten groeien in omvang. De belangrijkste uitzondering is managing printservices. Hier zien we een krimp van 10 procent. Deze deelmarkt laat overigens al sinds 2011 een structurele krimp zien van 8 tot 16 procent. De grootste toename van omvang zien we bij de deelmarkten contractcatering (22,1%), schoonmaak (9,7%) en wagenparkbeheer (7,8%). Deze groei is voldoende om de krimp in de afgelopen jaren in te lopen.
Mate uitbesteding verschilt
Uit de respons blijkt dat het aantal beheer- en uitvoeringsorganisaties gestaag daalt. Meer dan de helft van de respondenten geeft, net als in voorgaande jaren, aan dat er bij hen sprake is van het archetype regieorganisatie. De mate van uitbesteding verschilt per facilitaire dienst sterk. Het hoogste percentage zien we bij groenservices (91%), textielverzorging (88%) en schoonmaak (85%). Er zijn bovendien slechts weinigen die overwegen deze diensten in eigen beheer te nemen. Bij beveiliging en receptiediensten zien we een ander beeld. Deze diensten zijn voor 82 respectievelijk 45% uitbesteed aan derden.
Mensen maken het verschil
Het blijkt dat voor facility managers de aangeboden kwaliteit met 76 procent veruit het belangrijkste criterium is waarop leveranciers worden geselecteerd. De drijvende kracht achter de kwaliteit is de inzet van de mensen op de werkvloer: goede medewerkers maken het verschil. In de diverse uitgevraagde facilitaire services, van repro tot schoonmaak, van servicedesk tot textielverzorging, noemt 44 procent van de leveranciers de beschikbaarheid van (goed) personeel tegelijk als belangrijkste uitdaging bij het uitvoeren van de opdrachten.
Onzekerheid over kosten
En tweede uitdaging is de gegroeide onzekerheid over kosten. Bij bijna 20 procent van de services is dat aangegeven met name vanwege de hoge energieprijzen en de hoge inflatie. Deze uitdaging wordt echter door ‘slechts’ 3 procent van de leveranciers als zorg geuit. Dat komt ook naar voren bij opdrachtgevers. Belangrijker dan de hoogte van de kosten, is de onzekerheid. De helft van de respondenten wil uitgaven en investeringen beter kunnen voorspellen.
Niet zonder slag of stoot
De deelmarkt schoonmaakdienstverlening groeit, maar volgens de onderzoekers niet zonder slag of stoot. Snel stijgende kosten, een toenemend personeelstekort en stevige onderlinge concurrentie zorgen voor de nodige uitdagingen. Om de concurrentie voor te blijven moeten schoonmaakbedrijven opschalen naar een breder dienstenpakket, zich specialiseren (in een bepaalde sector of werkzaamheden) en innoveren in slimme technologie en datamanagement.
Keurmerken
“Het Keurmerk Schoon (voorheen OSB-keurmerk) en het SieV-keurmerk zijn de grootste keurmerken op de schoonmaakmarkt”, beschouwen de onderzoekers. “Beiden zeggen iets over de betrouwbaarheid en vakkundigheid van een schoonmaakbedrijf.” De grootste drie bedrijven in de deelmarkt schoonmaakdienstverlening zijn volgens Twynstra Gudde en FMN CSU, Gom en Hago.
Kanteling van machtposities
De laatste jaren verwachten facilitaire professionals de belangrijkste toegevoegde waarde te kunnen leveren rond het thema duurzaamheid (72%). Na duurzaamheid worden de toekomstbestendige werkomgeving (37,6%) en wendbaarheid (37%) als belangrijke thema’s aangemerkt. De aandacht voor het thema samenwerking (22%) is significant toegenomen ten opzichte van het onderzoek van 2021. Dat zou te maken kunnen hebben met de kanteling van machtsposities in de markt. Leveranciers hebben steeds meer te zeggen gezien de schaarste in middelen, materialen en arbeidskrachten.
Het gehele onderzoek met deze en nog meer informatie is te verkrijgen via www.fmn.nl
