De arbeidshygiënist is een van de vier kerndeskundigen die we kennen binnen de Arbowet. Onder arbeidshygiëne verstaan we de zorg voor een gezonde werkomgeving. De arbeidshygiënist richt zich vooral op factoren die op de langere termijn gezondheidsschade kunnen opleveren. Denk bijvoorbeeld aan werken in lawaai of werken met gevaarlijke stoffen. Ook bij vragen over trillingen of klimaat kan de arbeidshygiënist u ondersteunen. Op basis van onderzoek naar de arbeidsrisico’s adviseert de arbeidshygiënist bedrijven hoe ze deze risico’s kunnen voorkomen dan wel verminderen, zodat uw medewerkers duurzaam inzetbaar blijven.
Belangrijke componenten van de arbeidshygiënische strategie
Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
Een grondige RI&E vormt de basis van elke arbeidshygiënische strategie. Dit proces houdt in dat alle potentiële gevaren op de werkplek worden geïdentificeerd en geëvalueerd. Voor schoonmaakbedrijven betekent dit het beoordelen van blootstelling aan chemische stoffen, biologische agentia, en fysieke factoren zoals lawaai en ergonomie. Op basis van deze inventarisatie worden risicobeperkende maatregelen opgesteld.
Preventieve maatregelen
Preventie is een kernprincipe van de arbeidshygiënische strategie. Dit omvat het implementeren van controlemaatregelen om blootstelling aan gevaren te minimaliseren. Voor schoonmaakbedrijven kunnen deze maatregelen bestaan uit het gebruik van veilige schoonmaakmiddelen, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals handschoenen en maskers, en het inrichten van werkplekken volgens ergonomische principes om fysieke belasting te verminderen.
Training en voorlichting
Het onderrichten van werknemers over de risico's en de juiste werkwijzen is essentieel. Regelmatige training en voorlichting helpen werknemers bewust te maken van de gevaren en leren hen hoe ze effectief en veilig kunnen werken. Dit kan onder andere bestaan uit instructies over het juiste gebruik van schoonmaakmiddelen, het belang van persoonlijke hygiëne en het correct dragen van PBM.
Gezondheidstoezicht
Regelmatig gezondheidstoezicht helpt om vroegtijdig tekenen van werk-gerelateerde gezondheidsproblemen te detecteren. Dit kan bestaan uit medische keuringen en monitoring van symptomen bij werknemers die blootgesteld worden aan potentieel schadelijke stoffen. Vroege interventie kan ernstige gezondheidsproblemen voorkomen en helpt bij het evalueren van de effectiviteit van de genomen preventieve maatregelen.
Gebruik van technologie
Technologische innovaties kunnen bijdragen aan de veiligheid en efficiëntie op de werkvloer. Voor schoonmaakbedrijven betekent dit de inzet van moderne apparatuur en gereedschappen die de fysieke belasting verminderen en de blootstelling aan schadelijke stoffen minimaliseren. Dit kan variëren van ergonomisch ontworpen schoonmaakapparatuur tot het gebruik van robots voor bepaalde schoonmaaktaken.
Specifieke uitdagingen voor schoonmaakbedrijven
Chemische blootstelling
Schoonmaakmiddelen bevatten vaak chemische stoffen die schadelijk kunnen zijn bij inademing, huidcontact of inslikken. Het is van groot belang dat deze middelen veilig worden opgeslagen, gemengd en gebruikt. Dit omvat ook het verstrekken van duidelijke etikettering en veiligheidsinformatiebladen (SDS) voor elk product.
Biologische risico's
Werkers in de schoonmaaksector kunnen worden blootgesteld aan biologische agentia zoals bacteriën, virussen en schimmels. Dit geldt met name in omgevingen zoals ziekenhuizen en laboratoria. Effectieve hygiënepraktijken, het gebruik van desinfectiemiddelen en het dragen van beschermende kleding zijn cruciaal om het risico op infecties te minimaliseren.
Fysieke belasting
De aard van schoonmaakwerk brengt vaak repetitieve bewegingen en zware fysieke inspanning met zich mee. Dit kan leiden tot musculoskeletale aandoeningen zoals rugklachten en carpaal tunnel syndroom. Het toepassen van juiste tiltechnieken, het gebruik van ergonomisch gereedschap en het beperken van langdurige, repetitieve taken zijn belangrijke strategieën om fysieke belasting te verminderen.
Psychosociale factoren
Naast fysieke gevaren moeten ook psychosociale risico's worden aangepakt. Schoonmaakwerk kan stressvol zijn door tijdsdruk, werkdruk en mogelijk sociaal stigma. Het bevorderen van een gezonde werkcultuur, het bieden van voldoende pauzes en het ondersteunen van werknemers bij werkgerelateerde stress kunnen bijdragen aan een betere geestelijke gezondheid.
Samenvattend
Kijk eerst of je Bron-maatregelen kan nemen, daarna of je Collectieve-maatregelen moet nemen, daarna Individuele-maatregelen en als laatste PBM’S. Stap voor stap altijd beginnen bij de Bron! Grijp niet gelijk naar PBM’s.
Conclusie
De arbeidshygiënische strategie voor schoonmaakbedrijven is een intensief proces dat voortdurend aandacht en bijstelling vereist. Door risicoinventarisatie, preventieve maatregelen, training, gezondheidstoezicht en technologische innovaties te combineren, kan een veilige en gezonde werkomgeving worden gecreëerd.
Dit niet alleen ten behoeve van de werknemers, maar ook om de algehele efficiëntie en kwaliteit van de schoonmaakdiensten te waarborgen. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers om deze strategieën te implementeren en na te leven voor een duurzame en veilige arbeidspraktijk.
Het werk van de arbeidshygiënist op een rij:
- Hij houdt zich bezig met gezondheidsbedreigende factoren in de werkomgeving;
- Hij helpt u in kaart te brengen of medewerkers gezondheidsrisico’s lopen door hun werkomstandigheden en adviseert hoe de werkzaamheden in een gezonde omgeving kunnen worden uitgevoerd;
- Hij maakt uw medewerkers bewust van de mogelijke werkgerelateerde risico’s en adviseert over de juiste (persoonlijke) beheersmaatregelen (bijvoorbeeld de noodzaak om gehoorbescherming te gebruiken);
- Hij werkt nauw samen met de andere consultants van ergonoom, hogere- en middelbare veiligheidskundige, arbeidsdeskundige, arbeids- en organisatiedeskundige) en koppelt indien nodig onderzoeken terug aan de betrokken bedrijfsarts en re-integratie- en preventieadviseur;
- Een arbeidshygiënist werkt preventief en helpt u gezondheidsrisico’s te verkleinen en verzuim te voorkomen.
Maurice Rutgrink, Middelbaar veiligheidskundige, Rutgrink Consultants
